Dünyamızın iklim dengesini sağlayan dört temel sistemin kritik seviyelere yaklaştığı ortaya çıktı. Almanya'nın Münih Teknik Üniversitesi'nde Prof. Dr. Niklas Boers liderliğinde yapılan yeni bir araştırma, gezegenimizin geleceği için alarm veriyor.
Hangi Sistemler Tehlikede?
Grönland Buz Tabakası, Atlantik Meridyen Devir Dolaşımı (AMOC), Amazon yağmur ormanları ve Güney Amerika muson sistemleri üzerinde yapılan incelemeler, bu hayati öneme sahip sistemlerin toparlanma kapasitelerinin azaldığını gösteriyor. 22 Kasım 2025 tarihinde yayımlanan çalışma, Nature Geoscience dergisinde yer aldı.
Sistemler Arası Zincirleme Etki
Araştırmacılar, bu dört sistemin birbirleriyle olan karmaşık etkileşimlerinin küresel sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor. Örneğin, Grönland'daki buzul erimesi Atlantik akıntılarını zayıflatıyor, bu durum Amazon yağmur ormanları ve Güney Amerika musonlarının yağış düzenlerini bozabiliyor.
Benzer şekilde, Amazon ormanlarındaki kuruma süreci muson sistemlerini etkileyerek bölgedeki yangın riskini artırıyor. Tüm bu etkileşimler, yağış dağılımı, deniz seviyeleri ve kıtalar arası ısı transferi gibi temel iklim dengelerini tehdit ediyor.
Küresel Gözlem Ağı Önerisi
Çalışma, iklim sistemlerini izleyen kapsamlı bir küresel gözlem ağı kurulmasının acil ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Sadece buzul alanları veya yağış miktarlarını takip etmek yerine, sistemlerin genel istikrarını ve birbirleriyle etkileşimlerini izlemek gerekiyor.
Bilim insanları, karbon salımlarının azaltılmasının kritik eşiklerin aşılma riskini düşürdüğünü vurgularken, erken önlem almanın önemine dikkat çekiyor. Prof. Dr. Niklas Boers ve ekibi, sistemler tamamen çökmeden önce harekete geçilmesinin insanlığın seçeneklerini koruyacağını ifade ediyor.
Bu dört temel sistemdeki zayıflama devam ederse, sadece belirli bölgelerde değil, tüm kıtalarda hissedilecek iklim değişiklikleri kaçınılmaz hale gelecek. Araştırma, küresel işbirliği ve acil eylem çağrısında bulunarak gelecek nesiller için kararlı adımlar atılması gerektiğini ortaya koyuyor.
