Aşık Ömer: 17. Yüzyılın Üretken Halk Ozanı
Osmanlı dönemi Türk halk edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olan Aşık Ömer, 17. yüzyılda yaşamış ve binin üzerinde şiir yazarak aşık edebiyatının en çok eser veren şairi unvanını kazanmıştır.
Aşık Ömer'in Hayat Hikayesi ve Edebi Yolculuğu
Aşık Ömer'in doğum yeri konusunda iki farklı rivayet bulunmaktadır. Bir görüşe göre Konya'nın Hadim ilçesine bağlı Gezlevi köyünde, diğer bir rivayete göre ise Kırım'ın Kezlev şehrinde 1620 veya 1621 yılında dünyaya gelmiştir.
Yirmi yaşına kadar doğduğu bölgede kalan şair, 20-35 yaşları arasında Osmanlı ordusuyla birlikte Avrupa ve Rusya seferlerine katılmıştır. Bu seyahatler sırasında yazdığı şiirlerde en çok işlediği temaların başında vatan hasreti gelmektedir.
Edebi Kişiliği ve Sanat Anlayışı
Aşık Ömer'in edebi kişiliği incelendiğinde, divan şairlerinden önemli ölçüde etkilendiği görülmektedir. Şiirlerinde hem aruz hem de hece ölçüsünü kullanan şairin, hece ile yazdığı şiirlerin daha başarılı olduğu kabul edilmektedir.
İlk dönem şiirlerinde "Adli" mahlasını kullanan Aşık Ömer, daha sonra "Ömer" mahlasını tercih etmiştir. Kayıkçı Kul Mustafa'dan etkilendiği bilinen şair, saz çalma yeteneği nedeniyle "aşık" unvanını almıştır.
İlerleyen yıllarda Mevlevi tarikatına katılan Aşık Ömer'e bu dönemde "Derviş Nihani" adı da verilmiştir. Döneminin en iyi eğitim almış şairlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Eserleri ve Kültürel Mirası
Aşık Ömer'in binin üzerinde şiir yazdığı bilinmektedir. Bu özelliği onu aşık edebiyatının en çok eser veren şairi yapmıştır. Şairin divan nüshaları günümüzde Mevlana Müzesi ve Konya Yazma Eserler Kütüphanesi'nde muhafaza edilmektedir.
Türk edebiyatındaki önemli yerini koruyan Aşık Ömer adına, her yıl Temmuz ayının ikinci haftasında Konya'nın Hadim ilçesinde anma etkinlikleri düzenlenmektedir.
Aşık Ömer'in en bilinen şiirlerinden birinin ilk dörtlüğü şu şekildedir:
"Şu karşıdan gelen dilber
Gelir amma neden sonra
Bir selama kail oldum
Verir amma neden sonra"
Aşık Ömer, 1707 yılında hayata veda etmiştir. Kendisiyle aynı adı taşıyan ve 19. yüzyılda Aydın bölgesinde yaşamış olan Aşık Ömerî ile karıştırılmamalıdır. İki halk ozanının hem yaşadıkları dönem hem de edebi kişilikleri birbirinden farklıdır.
