Muş'un Malazgirt ilçesinde yürütülen arkeolojik kazılarda gün yüzüne çıkarılan 72 insan iskeleti, bilim insanları tarafından detaylı bir şekilde inceleniyor. Muş Alparslan Üniversitesi bünyesinde kurulan Antropoloji Laboratuvarı'nda sürdürülen çalışmalarda, iskeletlerin cinsiyeti, geçirdiği hastalıklar ve ölüm nedenleri araştırılıyor.
Malazgirt Savaşı'na Işık Tutacak Keşif
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteği, Ahlat Müze Müdürlüğü ve Muş Alparslan Üniversitesi'nin ortaklığında yürütülen proje kapsamında, 2020 yılından bu yana devam eden kazılarda toplam 72 insan iskeleti bulundu. 2020-2024 yılları arasında 57 iskelet çıkarılırken, 2025 yılında yapılan kazılarda 15 yeni iskelet daha gün yüzüne çıkarıldı.
Uzmanlar, kemikler üzerinde yaptıkları Karbon-14 testleri sonucunda bazı iskeletlerin Malazgirt Savaşı'nın yaşandığı 11. yüzyıla ait olduğunu belirledi. Ayrıca kemikler üzerinde ölüme neden olabilecek delici veya kesici alet izleri gibi savaşla ilişkilendirilebilecek bulgular da araştırılıyor.
Akademisyenler Tarihi Gerçekleri Ortaya Çıkarıyor
Muş Alparslan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alican, yapılan çalışmalar hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Afşin Mahallesi'nde son 3 yılda yapılan kazılarda elde edilen insan kalıntılarının Karbon-14 testlerinin 11. yüzyılı işaret ettiğini belirten Alican, "Malazgirt Savaşı'ndan hemen önce, savaş sırasında veya hemen sonra bu bölgede Müslümanların yaşadığını, Müslüman Türklerin bulunduğunu tespit etmiş durumdayız" dedi.
Alican, Malazgirt Kalesi surlarının hemen dışındaki Arap Mezarlığı'nda yapılan kazıda da birçok iskeletin tespit edildiğini ve bunların bir kısmının 9. yüzyıla tarihlendiğini ifade etti. Bu durumun o dönemlerde Malazgirt'teki Arap hakimiyetini belgelediğini düşündüklerini söyleyen Alican, önümüzdeki sezon çalışmaların devam edeceğini açıkladı.
Antropolojik Analizlerle Geçmişe Yolculuk
Antropoloji Laboratuvarı sorumlusu Dr. Öğretim Görevlisi Ali Akbaba, laboratuvarda yapılan çalışmalar hakkında teknik detaylar paylaştı. Akbaba, "Temelde dört antropolojik analiz yöntemimiz var. Yaptığımız analizlerle bireylerin ölüm yaşını, cinsiyetini, geçirmiş olduğu ve kemiğe işlemiş olan hastalıkları belirlemeye çalışıyoruz" dedi.
Toplamda 72 iskeletin yaklaşık 25'inde karbon-14 analizlerinin yapıldığını ve bunların 11-13. yüzyıllar arasında olduklarının tespit edildiğini belirten Akbaba, birinci amaçlarının savaşta ölen askerlerin iskeletlerini bulmak olduğunu söyledi.
Akbaba, "Toplu mezar arıyoruz ama araştırdığımız alan çok geniş. Çıkardığımız iskeletlerin ölümüne sebep olan herhangi bir delici, kesici yani savaşla ilişkilendirilebileceğimiz bir ölüm sebebi var mı, yok mu? Onları bulmaya çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.
Bölgede 10 üniversiteden 38 akademisyenin çalışmalarını sürdürdüğünü belirten yetkililer, araştırmaların sadece Malazgirt Savaşı ile ilgili değil, daha önceki dönemlere ait verileri de ortaya çıkarmayı hedeflediğini vurguladı.
