Washington'dan gelen son dakika haberi, Amerikan siyasetinin en renkli isimlerinden Donald Trump'ın Ortadoğu'ya dair uzun süredir sakladığı kartları nihayet masaya koyduğunu gösteriyor. Eski başkan, adeta bir bomba etkisi yaratacak bu planla bölgedeki dengeleri altüst etmeye hazırlanıyor.
Peki nedir bu planın can alıcı noktaları? İşte size madde madde Trump'ın vizyonu:
- İsrail'in başkenti tartışmasız bir şekilde Kudüs olarak tanınacak - bu adım tek başına bile bölgedeki statükoyu kökünden sarsacak nitelikte
- Filistin devletinin kurulması için son derece spesifik şartlar öne sürülüyor, ancak bu devletin sınırları oldukça tartışmalı
- İsrail yerleşim birimlerinin genişletilmesine yeşil ışık yakılıyor, ki bu da uluslararası hukuk açısından ciddi soru işaretleri doğuruyor
Trump'ın ekibi, "Bu plan gerçekçi ve uygulanabilir" iddiasında bulunuyor. Fakat Ortadoğu'da 'gerçekçilik' tanımının herkes için farklı olduğunu hepimiz biliyoruz. Bölge uzmanlarına göre, bu öneriler Filistin tarafından kabul edilemez olarak değerlendirilecek - ki zaten öyle de oldu.
Uluslararası Tepkiler ve Diplomatik Dalgalanma
Planın detayları sızdırılır sızdırılmaz, uluslararası camiada adeta bir fırtına koptu. Avrupa Birliği yetkilileri tedbirli bir dil kullanırken, Arap dünyasından ise sert eleştiriler yükseldi. Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ABD'nin geleneksel müttefikleri bile bu plana mesafeli duruyor.
Aslında şunu söyleyebiliriz: Trump'ın bu hamlesi, Washington'un Ortadoğu politikasında radikal bir dönüşüm anlamına geliyor. Geleneksel dengeleri hiçe sayan, adeta 'ya hep ya hiç' mantığıyla hazırlanmış bir stratejiyle karşı karşıyayız.
Seçimlere Doğru Büyük Oyun
Peki neden şimdi? Trump'ın bu planı açıklama zamanlaması hiç de tesadüfi değil. Önümüzdeki seçimlerde yeniden aday olacağı kesinleşen eski başkan, bu hamleyle hem iç politikada güçlü bir mesaj veriyor hem de Ortadoğu'daki müttefiklerine 'ben dönüyorum' sinyalini gönderiyor.
Ancak şu da var: Bu plan, kağıt üzerinde ne kadar etkileyici görünürse görünsün, uygulamaya geçirilmesi neredeyse imkansız. Filistin yönetiminin 'dünyanın en kötü anlaşması' olarak nitelendirdiği bu planın, bölgede barış getirmek bir yana, yeni gerilimlere yol açması daha olası görünüyor.
Trump'ın kumarı işe yarar mı? Yoksa bu hamle, zaten karmaşık olan Ortadoğu denklemine sadece daha fazla belirsizlik mi katacak? Cevabı önümüzdeki günlerde hep birlikte göreceğiz.
