Günlük hayatta sıkça kullandığımız, hatta bazen bizi ele geçiren o ünlü kelime: stres. Peki ya aslında nasıl yazılıyor? TDK'nın bu konuda net bir cevabı var, ama dilin bize oynadığı küçük oyunlar da yok değil.
Şöyle bir düşünsenize: "Sitres" diye yazanlar, "stres" diyenler... Hangisi doğru? TDK'nın Güncel Türkçe Sözlük'üne göre, doğru yazım "stres" şeklinde. Yani baştaki "s" harfiyle. Ama neden bu kadar karıştırılıyor dersiniz?
Dilin Sürprizleri: Neden Yanlış Yazıyoruz?
İşin ilginç yanı, Türkçede "st" ile başlayan kelimelerin sayısının bir elin parmaklarını geçmemesi. Belki de bu yüzden, içgüdüsel olarak "sitres" gibi bir formu tercih ediyoruz. Ama dil kuralları bazen beklenmedik yönlere gidebiliyor.
Örneğin, "spor" kelimesini düşünün. Kimse "sipor" demiyor, değil mi? Ama aynı mantık "stres" için işlemiyor. İşte dilin büyülü dünyası!
TDK'nın Resmi Açıklaması
Türk Dil Kurumu, yabancı kökenli kelimelerin yazımında orijinal formlarına mümkün olduğunca sadık kalmayı tercih ediyor. İngilizcedeki "stress" kelimesinin telaffuzu da "stres"e yakın olduğundan, bu şekilde kabul görmüş.
- Doğru: stres
- Yanlış: sitres, sıtres, stıres
Unutmayın, dil canlı bir organizma gibi — bazen kuralların ötesine geçebiliyor. Ama şimdilik resmi kaynaklara göre doğru olan bu!
Peki Ya Günlük Kullanım?
Dil sokakta yaşar derler... Gerçekten de öyle. Resmi yazım kuralları bir yana, günlük konuşmalarda "sitres" diyenleri duymak mümkün. Hatta bazı bölgelerde bu telaffuz o kadar yaygın ki, artık bir tür bölgesel ağız özelliği sayılabilir.
Ancak iş yazışmalarında, akademik metinlerde veya resmi evraklarda TDK'nın belirlediği standartlara uymakta fayda var. Yoksa sınav kağıdınızda "sitres" yazdığınızda öğretmeniniz kırmızı kalemiyle üzerini çizebilir!
