Eylül ayı ekonomide umut verici bir hareketlilik getirdi adeta. Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı son verilere göre, ekonomik güven endeksi ağustos ayına kıyasla hafif de olsa bir yükseliş kaydetti. Şöyle ki: Ağustos'ta 95.7 olan endeks, eylülde 96.1'e tırmandı. Bu artış belki göz kamaştırıcı değil ama -hele ki şu günlerde- hiç yoktan iyidir diye düşünüyorum.
Peki bu rakamlar ne anlama geliyor? Aslında durum şu: Endeksin 100'ün üzerinde olması, iyimserlerin kötümserlerden daha fazla olduğunu gösteriyor. Yani 96.1'lik değer hala biraz temkinli bir iyimserlik havası var gibi. Ama yine de aşağı yönlü seyreden bir trendin tersine dönmeye başlaması önemli bence.
Sektörel Bazda Manzara Nasıl?
İşin ilginç yanı, tüm sektörler aynı performansı sergilemedi. Mesela tüketici güven endeksi tam tersine bir düşüş yaşadı - ağustostaki 80.2'den eylülde 79.2'ye geriledi. Tüketicinin cebindeki para ve genel ekonomik beklentiler konusunda hala temkinli olduğu ortada.
Ama reel kesim güven endeksi tam bir sürpriz yaptı! Ağustosta 101.3 olan endeks, eylülde 103.5'e fırladı. Bu, üreticilerin ve sanayicilerin önümüzdeki dönem için daha iyimser olduğunu gösteriyor. Belki de yeni siparişler veya üretim planları konusunda içlerinden 'eh, fena değil' diye geçiriyorlardır.
Diğer Sektörlerin Performansı
- Hizmet güven endeksi: 114.4'ten 115.2'ye yükseldi - bu sektör umut vaat ediyor gibi
- Perakende ticaret güven endeksi: 115.7'den 115.1'e hafif düşüş - tüketici harcamalarında temkinlilik devam ediyor olabilir
- İnşaat güven endeksi: 87.7'den 88.3'e yükseldi - inşaat sektöründe belki küçük bir nefes alma molası
Bu verileri şöyle yorumluyorum: Ekonomi dalgalı bir denizde ilerleyen gemi gibi - bazen dalgalar yükseliyor, bazen alçalıyor. Eylül ayı genel olarak dalgaların biraz sakinleştiği bir dönem olmuş. Tabii bu, fırtınanın bittiği anlamına gelmiyor ama en azından geminin rotasını düzeltmek için küçük bir fırsat penceresi açılmış olabilir.
Ekonomistler bu tür küçük artışları genellikle 'istikrar arayışı' olarak yorumluyor. Bana kalırsa, Türkiye ekonomisi şu anda bir geçiş döneminden geçiyor ve her küçük olumlu hareket -ne kadar mütevazi olursa olsun- bir umut ışığı sayılır. Önümüzdeki aylarda bu trendin devam edip etmeyeceğini hep birlikte göreceğiz. Bekleyip görelim derim ben!
