Marmara'nın mavi sularını adeta bir battaniye gibi kaplayan müsilaj felaketi, hepimizin yüreğini burkuyordu. O görüntüleri hatırlıyorsunuz değil mi? Denizin üstü beyaz, kaygan bir tabakayla örtülmüş, balıklar nefes alamaz hale gelmişti. İşte o korkunç manzaralara son vermek için artık somut adımlar atılıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın devreye soktuğu yeni proje, gerçekten nefes kesici. Bakanlık yetkililerinin ifadesiyle, "Marmara'ya can suyu" niteliğinde bir hamle bu. Peki nedir bu proje? Basitçe anlatmak gerekirse, ileri biyolojik atık su arıtma tesislerini yaygınlaştırmaktan bahsediyoruz.
Denizlerimizin Kurtuluş Reçetesi
Şu anda Marmara çevresindeki 5 büyükşehir belediyesinde -İstanbul, Bursa, Kocaeli, Balıkesir ve Yalova- toplam 12 yeni arıtma tesisi inşa ediliyor. Bu tesisler tamamlandığında, günde ekstra 1.5 milyon metreküp atık suyu temizleyebilecek kapasiteye ulaşacak. Bu miktar, yaklaşık 600 olimpik yüzme havuzunu dolduracak kadar devasa bir hacim!
Aslında mesele sadece tesis sayısı değil. Mevcut tesislerin de teknolojik olarak güncellenmesi gerekiyor. Bakanlık bu konuda da harekete geçmiş durumda. 2024 yılı sonuna kadar 26 tesiste iyileştirme çalışmaları tamamlanacak. Bu iyileştirmeler sayesinde arıtma kalitesi ciddi oranda artacak ve denize deşarj edilen suyun kalitesi iyileşecek.
Peki Neden Bu Kadar Önemli?
Müsilajın temel nedeni, deniz suyundaki besin elementlerinin -özellikle azot ve fosforun- aşırı artması. Tıpkı insan vücudunda vitamin fazlalığının zarar verdiği gibi, deniz ekosisteminde de bu elementlerin kontrolsüz artışı müsilaja yol açıyor. İleri biyolojik arıtma tesisleri ise tam da bu elementleri sudan arındırma konusunda uzman.
Düşünsenize, İstanbul'daki tesislerin tamamı ileri biyolojik arıtmaya geçerse, Marmara'ya karışan azot yükü %50, fosfor yükü ise %30 oranında azalacak. Bu rakamlar, deniz için gerçek bir nefes alma fırsatı demek.
Zamanla Yarışılıyor
Projenin en can alıcı noktalarından biri de zamanlama. Yetkililer, "Marmara Denizi Eylem Planı" kapsamında belirlenen hedeflere ulaşmak için adeta zamanla yarıştıklarını belirtiyor. 2024 yılı sonu için konulan hedeflerin büyük bölümüne şimdiden ulaşılmış durumda - ki bu gerçekten takdir edilesi bir hız.
Ancak şunu da eklemeden geçmeyelim: Bu iş sadece devletin çabalarıyla olacak gibi değil. Belediyelerin, sanayi kuruluşlarının ve hatta biz vatandaşların da üzerine düşen görevler var. Mesela evsel atıklarımızı bilinçli bir şekilde bertaraf etmek gibi basit önlemler bile fark yaratabilir.
Sonuç olarak, Marmara'nın müsilaj belasından kurtulması için umut verici gelişmeler yaşanıyor. Denizlerimiz için atılan bu adımlar, gelecek nesillere daha temiz bir çevre bırakma konusundaki kararlılığımızın da bir göstergesi. Umarım bu çabalar meyvesini verir ve Marmara eski maviliğine, berraklığına kavuşur.
