Ekim ayı geliyor ve Türkiye'de milyonlarca kiracı ile ev sahibini ilgilendiren o kritik soru yeniden gündemde: Kiralara ne kadar zam gelecek? Aslında bu konuda merkezde duran tek bir rakam var - TÜFE, yani Tüketici Fiyat Endeksi.
Geçen sene olduğu gibi bu yıl da kira artışları TÜFE verilerine bağlanacak. Peki bu ne demek? Basitçe söylemek gerekirse, kira zammı enflasyon oranını geçemeyecek. Fakat işin detayları var tabii.
O Kritik Tarih: Ekim Ayının İlk Günleri
TÜİK, 2025 yılı Eylül ayı enflasyon verilerini Ekim'in ilk haftasında açıklayacak. Genellikle 3-4 Ekim tarihleri arasında beklenen bu açıklama, kira artış oranını da netleştirecek. Yani sabırsızlıkla bekleyenler için sadece birkaç hafta kaldı diyebiliriz.
Şimdi gelelim işin hesap kısmına... Bu konuda kafalar gerçekten karışık. Haklısınız da! Rakamlarla boğuşmak hiç kolay değil.
Kira Artışı Nasıl Hesaplanıyor?
Mevcut yasaya göre, kira artış oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre hesaplanan 12 aylık TÜFE ortalamasını aşamaz. Yani teknik olarak şöyle:
- Eylül 2024 - Ağustos 2025 dönemi TÜFE ortalaması alınacak
- Bu oran, Eylül 2023 - Ağustos 2024 dönemiyle karşılaştırılacak
- Çıkan fark kira artış üst limitini belirleyecek
Kulağa karmaşık geliyor değil mi? Aslında değil. Pratikte şunu yapıyorsunuz: Mevcut kiranızı, açıklanacak TÜFE oranıyla çarpıyorsunuz. Bu kadar!
Kiracılar ve Ev Sahipleri İçin Kritik Uyarılar
Bu konuda her iki tarafın da dikkat etmesi gereken noktalar var. Öncelikle ev sahipleri - kanuni sınırı aşan zam isteyemezsiniz. Ama şunu da unutmayın: Eğer piyasa koşulları çok değiştiyse ve kiranız piyasanın çok altındaysa, 5 yıllık süreyi doldurmuşsa kontrat, kira tespit davası açma hakkınız var.
Kiracılar için ise durum biraz daha farklı. Size yapılan zam teklifini mutlaka kontrol edin. Hesaplamanın doğru yapılıp yapılmadığını sorgulayın. Yanlış hesaplanmış bir zam oranını kabul etmek zorunda değilsiniz.
Şahsen düşünüyorum da, bu kira artış meselesi gerçekten insanın canını sıkıyor. Bir yanda enflasyonla boğuşan kiracılar, diğer yanda maliyetler artan ev sahipleri... İki tarafı da anlamak mümkün aslında.
Peki Ya TÜFE Beklentileri Ne Diyor?
Ekonomistler, 2025 yılı için enflasyonun düşüş trendinde olacağını öngörüyor. Bu demek oluyor ki kira artış oranları geçen yıla göre daha makul seviyelerde olabilir. Fakat ekonomide hiçbir şey kesin değil - kim bilebilir ki?
Son bir not: Eğer kira sözleşmenizde "taraflar anlaşırsa" gibi bir madde varsa, kanuni oranın altında bir artış yapabilirsiniz. Bu tamamen sizin insiyatifinizde. Ne de olsa komşuluk ilişkileri sadece parayla ölçülmez.
Kısacası, Ekim'in ilk haftasını bekleyeceğiz. O zamana kadar stres yapmanın alemi yok. Rakamlar ne olursa olsun, iletişim her şeyin ilacı bence. Ev sahibinizle veya kiracınızla konuşun - belki de beklediğinizden daha makul bir çözüm bulursunuz.
