Antalya'nın verimli topraklarında yetişen domates ve biberler, tüketicinin cebini yakmaya devam ediyor. Çiftçinin elinden çıkan ürünlerin fiyatıyla market raflarındaki son kullanıcı bedeli arasında dağlar kadar fark var - ve bu durum herkesi şaşkına çeviriyor.
Şimdi size anlatacaklarım belki inanmakta zorlanacaksınız ama maalesef hepsi gerçek. Tarlada kilosu 55 TL'den alıcı bulan domates ve biber, aradaki zinciri kat ettikten sonra tüketiciye neredeyse iki katına varan fiyatlarla ulaşıyor. Bu nasıl oluyor derseniz, işin iç yüzü gerçekten düşündürücü.
Çiftçinin Gözünden: "Biz Kazanmıyoruz, Aracılar Kazanıyor"
Antalya'daki bir çiftçi, durumu özetlerken "Ürünümüz tarladan çıkarken makul fiyata satılıyor gibi görünse de, biz aslında zarar etmemek için çırpınıyoruz" diyor. Mazot, gübre, işçilik derken maliyetler o kadar arttı ki, 55 TL bile kâr etmeye yetmiyor adeta.
Üreticiler şikayetçi, tüketiciler ise çaresiz. Aradaki bu fiyat farkının nereye gittiği ise herkesin merak konusu. Nakliye, depolama, market kâr marjı derken, ortaya çıkan tablo gerçekten içler acısı.
Tüketici Ne Diyor? "Pazardan Alıyoruz Ama..."
Market fiyatlarına isyan eden tüketiciler, çareyi pazarlara yönelmekte buluyor. Ancak orada da işler o kadar basit değil. Bir ev hanımı, "Pazara gidiyoruz ama orada da fiyatlar çok yüksek. Domatesin kilosu 80-90 TL'yi buluyor, biber ise neredeyse 100 TL'ye dayanıyor" şeklinde dert yanıyor.
Bu fiyat artışının en çok dar gelirli vatandaşları etkilediğini söylemeye gerek yok herhalde. Asgari ücretle geçinmeye çalışan bir aile için domates, biber almak lüks haline gelmiş durumda.
Sebep Ne? İşte Gerçekler
- Nakliye maliyetleri inanılmaz arttı - benzin, motorin fiyatları uçtu
- Aracı sayısı fazla, her kademede kâr marjı ekleniyor
- Marketlerin yüksek kira ve personel giderleri fiyatlara yansıyor
- Enflasyonun genel etkisiyle her şey pahalılaştı
Durum böyle olunca, tarlada 55 TL olan domates markette 95-100 TL'yi bulabiliyor. Biberde ise durum daha vahim - tarlada 55 TL, markette 110-120 TL bandına kadar çıkabiliyor.
Peki çözüm ne? Uzmanlar, üretici ile tüketiciyi buluşturan alternatif pazarlama kanallarının geliştirilmesi gerektiğini söylüyor. Kooperatifleşme, doğrudan satış noktaları, online tarım pazarları gibi yöntemler belki bu fiyat uçurumunu azaltabilir.
Şu anki tablo ise maalesef iç açıcı değil. Çiftçi üretiyor ama kazanamıyor, tüketici ihtiyaç duyuyor ama alamıyor. Aradaki bu kopukluğun giderilmesi için acilen somut adımlar atılması gerekiyor.
Sonuç olarak, tarlada 55 TL'ye satılan domates ve biberin market raflarında neredeyse iki katı fiyata satılması, gıda enflasyonunun boyutlarını gözler önüne seriyor. Bu kısır döngüden çıkış yolu bulunmazsa, sofralarımızdan taze sebzeler eksik olmaya devam edecek gibi görünüyor.
