Avrupa Birliği'nde yaşayan vatandaşlar için vergi mevsimi hiç bu kadar ağır olmamıştı diyebiliriz. Eurostat'ın yayınladığı son rakamlar gerçekten dikkat çekici - vergiler AB genelinde neredeyse GSYH'nin yarısına yaklaşmış durumda. Yani üretilen her şeyin neredeyse yarısı devlete vergi olarak gidiyor. Bu nasıl bir yük sizce?
2023 yılı verilerine göre, AB ülkelerinde vergi gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasılaya oranı ortalama yüzde 41,7'ye fırlamış. Bir önceki yıla göre yüzde 0,4'lük bir artış bu. Küçük gibi görünüyor ama milyarlarca euroluk bir fark demek aslında.
Vergi Ligi'nde Kimler Önde?
Listenin başında kimler var dersiniz? Fransa, yüzde 48,9 ile açık ara lider. Neredeyse her iki eurodan birini devlet alıyor. Onu yüzde 46,7 ile Belçika ve yüzde 46,6 ile Danimarka takip ediyor. İskandinav ülkelerinin yüksek vergileri meşhur ama Fransa'nın onları da geçmiş olması ilginç değil mi?
Öte yandan, listenin diğer ucunda İrlanda var. Yüzde 21,7 ile en düşük vergi oranına sahip ülke. Romanya yüzde 28.0, Malta ise yüzde 29,5 ile düşük vergili ülkeler arasında yer alıyor. Arada neredeyse iki kat fark var - Fransa'da yaşayan biri İrlanda'daki birinden neredeyse iki kat daha fazla vergi ödüyor.
Peki Ya Türkiye?
Bu rakamları görünce insan ister istemez kendi ülkesini merak ediyor. Türkiye'de durum ne acaba? Aslında bizdeki oranlar AB ortalamasının altında kalıyor. Ama unutmayalım ki verginin sadece oranı değil, nereye harcandığı da önemli. Yollar, hastaneler, okullar... Vergilerimiz karşılığını buluyor mu sizce?
Euro bölgesinde ise durum daha da vahim. Ortalama yüzde 42,8 ile AB genelinden bir puan daha yüksek. Sanırım euro kullanan ülkelerde hayat biraz daha pahalı diyebiliriz.
Vergi Artışının Arkasında Ne Var?
Pandemi sonrası toparlanma, enflasyonla mücadele, yeşil dönüşüm yatırımları... Tüm bunlar devletlere ekstra maliyet getiriyor. Doğal olarak da bu açık vergilerle kapatılmaya çalışılıyor. Ama vatandaşın sırtındaki yük de giderek ağırlaşıyor.
Bu arada ilginç bir detay: Vergi oranları artmasına artıyor ama bazı ülkelerde hizmet kalitesi aynı oranda artmıyor. Fransızlar mesela en yüksek vergiyi ödüyorlar ama aldıkları hizmetler Danimarkalılarınkinden daha iyi mi? Bu tartışılır.
Gelelim asıl soruya: Bu trend devam edecek mi? Bana kalırsa önümüzdeki yıllarda vergi yükünün daha da artması beklenebilir. Yaşlanan nüfus, iklim değişikliği, savunma harcamaları... Tüm bu faktörler devletleri daha fazla gelir aramaya itecek gibi görünüyor.
Sonuç olarak, Avrupa'da vergi yükü giderek ağırlaşıyor. Vatandaşlar olarak daha fazla vergi öderken, karşılığında daha kaliteli hizmetler beklemek de en doğal hakkımız. Bakalım önümüzdeki dönemde bu dengeler nasıl şekillenecek?
