Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomi ve vergi kayıplarıyla mücadelede tarihi bir organizasyonel değişikliğe imza attı. 25 Aralık 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Bakanlık bünyesindeki Risk Analizi Genel Müdürlüğü, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) çatısı altına alındı. Bu hamle, iki kurumun güçlerini birleştirerek mücadelenin etkinliğini üst seviyelere taşımayı hedefliyor.
Kurumsal Kapasite Artırılıyor
Değişikliğin merkezinde, kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin tespiti ve önlenmesi için daha güçlü bir analiz altyapısı oluşturma amacı yatıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, yeni yapılanmanın detaylarını paylaştı. Şimşek, "Risk analizi konusunda faaliyet gösteren Risk Analizi Genel Müdürlüğü ile Gelir İdaresi Başkanlığı'mızın güçlerini birleştiriyoruz" dedi.
Bakan Şimşek, bu birleşmenin hedeflenen uzmanlaşmaya ulaşılmasını ve veri işleme kabiliyetinin en üst seviyeye çıkarılmasını sağlayacağını vurguladı. Yeni sistemle birlikte, veri madenciliğine dayalı, büyük veri ve iş zekası uygulamalarıyla desteklenmiş etkin bir risk ve uyum analiz sistemi kurulacak.
RADAR Sistemi ve Güçlü Veri Ambarı
2020 yılında kurulan Risk Analizi Genel Müdürlüğü, bugüne kadar yapay zeka algoritmaları ve ileri teknoloji analiz araçları kullanımına odaklanmıştı. Kurum, tek bir sistem üzerinden analiz imkanı sunan Risk Analizi Değerlendirme ve Araştırma (RADAR) Sistemi ile çalışmalarını sürdürüyordu.
Diğer taraftan Gelir İdaresi Başkanlığı ise ülke geneline yayılan teşkilatı, güçlü bilişim altyapısı ve geniş veri tabanıyla zaten kayıt dışı ekonomiyle mücadelede kritik bir role sahipti. GİB, mükellef beyanlarının yanı sıra tapu, noter, sicil, banka, e-ticaret platformları ve ilan siteleri gibi çok çeşitli kaynaklardan sürekli ve anlık veri toplayarak devasa bir veri ambarı oluşturmuş durumda.
Hızlı Aksiyon ve Kaynak Tasarrufu
Bakan Mehmet Şimşek, bu düzenlemenin iki önemli fayda sağlayacağını belirtti. İlk olarak, aynı alanda görev yapan iki birim tek çatı altında toplanarak kamu kaynaklarında tasarruf sağlanacak. İkinci ve belki de daha önemli olan fayda ise operasyonel hızda yaşanacak artış.
Şimşek, "Risk analiziyle yapılan tespitlerle ilgili daha hızlı aksiyon alınması için incelemelerin Gelir İdaresi bünyesinde sonuçlandırılmasına yönelik çalışma yapıyoruz" ifadelerini kullandı. Bu sayede, risk analizi sonucunda ortaya çıkan şüpheli durumların denetim ve takip süreçleri çok daha kısa sürede başlatılabilecek.
Geçmişe bakıldığında, risk analizi faaliyetleri 2005'te GİB'in kurulmasıyla başlamış, Vergi Denetim Kurulu'na devredilmiş, daha sonra tekrar GİB'e dönmüştü. 2020'de ise Risk Analizi Genel Müdürlüğü kurulmuştu. Yeni kararname ile bu süreç, nihai ve daha güçlü bir yapıda sonlanıyor. GİB bünyesinde, bu yeni birimden sorumlu olacak özel bir başkan yardımcısı da görevlendirilecek.
