Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Bulut, Türkiye'de her bin bebekten yaklaşık 20'sinde görülen gelişimsel kalça problemlerine karşı aileleri uyardı. Halk arasında doğuştan kalça çıkığı olarak bilinen bu rahatsızlığın, eski usul kundaklama ve bebekleri baş aşağı sallama gibi geleneksel uygulamalarla tetiklenebileceğini vurguladı.
Erken Tanı Hayat Kurtarıyor
Gelişimsel kalça displazisinin, basit bir gelişim geriliğinden tam bir çıkığa kadar geniş bir yelpazede seyredebildiğini belirten Prof. Dr. Bulut, erken fark edilmediğinde çocuğun yürüme yetisini ve yaşam kalitesini ömür boyu etkileyebileceğinin altını çizdi. Ancak erken tanı ve müdahale ile sorunun basit yöntemlerle çözülebileceğini ifade etti.
Prof. Dr. Bulut, "Yeni doğan döneminde klinik bulgular her zaman görünmeyebilir. Bu nedenle ilk 6 ayda yapılan ultrason taramaları altın standarttır" dedi. Ultrasonun, kalça yerinde olsa bile gelişim geriliğini ortaya koyduğunu ve erken müdahale imkanı sağladığını söyledi.
Risk Faktörleri ve Yanlış Uygulamalar
Prof. Dr. Mehmet Bulut, gelişimsel kalça displazisi için başlıca risk faktörlerini şöyle sıraladı:
- Genetik yatkınlık: Aile fertlerinde veya yakın akrabalarda kalça çıkığı öyküsü.
- Bazı geleneksel uygulamalar: Doğum sonrası bebekleri sıkıca kundaklamak veya baş aşağı sallamak.
- Irksal faktörler: Bazı ırklarda daha sık görülmesi.
"Doğum sonrası eski alışkanlıklar, bebeklerin baş aşağı sallandırılması veya kundaklanması, kalça çıkığı açısından risk oluşturuyor" diyen Bulut, hem ailelerin hem de sağlık profesyonellerinin bu konuda dikkatli olması gerektiğini vurguladı.
Tarama Programları ve Başarı Oranları
Prof. Dr. Bulut, 2011 yılında Ortopedi Derneği ve Sağlık Bakanlığı iş birliğiyle başlatılan kalça tarama programlarının, ileri vakaların büyük ölçüde önlenmesini sağladığını aktardı. Bu tarama testleri sayesinde sorunun erken tespit edilip basit yöntemlerle tedavi edilebildiğini belirtti.
İhmal edilen vakalarda ise topallama, kalça ağrısı, iş gücü kaybı ve ekonomik kayıp gibi ciddi sorunların kaçınılmaz olduğunu ifade etti. Geç kalınan durumlarda büyük cerrahi müdahaleler gerekebileceğini, oysa erken teşhisin daha basit müdahalelerle çok daha başarılı sonuçlar alınmasına olanak tanıdığını söyledi.
Prof. Dr. Mehmet Bulut, ailelere son çağrısını şu sözlerle yaptı: "Her bebeğin kalça gelişimi yakından takip edilmeli. Özellikle risk faktörleri taşıyan bebeklerde ultrason taramaları asla ihmal edilmemeli. Erken müdahale, çocuklarımıza sağlıklı bir yaşam şansı sunuyor."
