14 Kasım Dünya Diyabet Günü'nde Türkiye'deki diyabet tablosu ve tedavideki yenilikler masaya yatırıldı. İç Hastalıkları ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. M. Temel Yılmaz, ülkemizde diyabetin alarm verici boyutlara ulaştığını ve tedavide önemli gelişmeler yaşandığını açıkladı.
Türkiye'de Diyabetin Alarm Veren Boyutları
Prof. Dr. Yılmaz, Türkiye'de 12 milyon diyabet hastası bulunduğunu ve Sağlık Bakanlığı verilerine göre bu hastaların 10 milyonunun tedavi altında olduğunu belirtti. Ancak en çarpıcı veri, diyabet görülme sıklığının her 10 yılda bir yüzde 100 arttığı oldu.
"Diyabetin artış hızı, dünya ortalamasının 2, Avrupa ortalamasının ise 4 katı kadar" diyen Yılmaz, bu hastalığın dünyada en önemli ilk altı ölüm nedeninden dördünün bir numaralı sebebi olduğunu vurguladı.
Diyabet Tedavisinde Çığır Açan Gelişmeler
Prof. Dr. Yılmaz, diyabetin kesin tedavisi noktasında iki önemli gelişme yaşandığını açıkladı: yapay pankreas ve kök hücre tedavisi. "Bundan sonraki süreç artık yapay pankreas ve kök hücre dönemi olacak" ifadelerini kullanan Yılmaz, bu teknolojilerin hastaların yaşam kalitesinde devrim yaratacağını belirtti.
Yapay Pankreas Kullanan Hastaların Deneyimleri
29 yıldır tip 1 diyabet hastası olan Şahin Duman, yapay pankreas öncesi yaşadığı zorlukları anlattı. "2007'den 2015'e kadar kablolu insülin pompası kullandım ama bu sistemlerde de kan şekerlerim çok regüle olmadı. Kan şekerim istenen duruma gelmiyordu. 2024'te de yapay pankreasla tanıştım" diyen Duman, yaklaşık 1.5 yıldır kullandığı yapay pankreas sayesinde kan şekerlerinin gayet iyi gittiğini ve bunun kendisi için çok mutluluk verici olduğunu ifade etti.
Üniversite öğrencisiyken babasının kaybının ardından tip 1 diyabet tanısı alan Janset Burcu Kubat Kırmızıgül ise 15 yılı aşkın süredir diyabetle yaşıyor. Yapay pankreas kullanan Kırmızıgül'ün sürekli glikoz izleme sistemi sayesinde 2 dakikada bir kan şekeri ölçülüyor. Bu ölçümler doğrudan yapay pankreas sistemine iletiliyor ve algoritma, rezervuarda bulunan insülinden ne kadar gönderilmesi gerektiğine karar veriyor.
Diyabet Farkındalığı ve Korunma Yolları
Prof. Dr. Yılmaz'ın verdiği bilgilere göre, diyabet hastalarının 3'te 1'i şu anda diyabetli olduğunu bilmiyor ve bu süreç içinde bazı organlarda hasar oluşuyor. "Onun için diyabetin kontrolü çok önemli. Diyabet hastaları mutlaka her yıl düzenli olarak bulgu olsun olmasın kontrollerini yaptırmalı. O zaman diyabet çok uzun yıllar 50, 60, 80 sene hiçbir hastalık yapmadan kontrol altına alınabiliyor" diye konuştu.
Diyabetin kaynağını 21. yüzyılın yeni hayat modelinden aldığını belirten Yılmaz, hareketsiz yaşam, ekranlar önünde geçirilen uzun saatler, buna bağlı olarak yeme alışkanlıklarının bozulmasıyla insülin direnci, obezite ve obeziteden sonra diyabet görüldüğünü sözlerine ekledi.
