Vücudumuzdaki sessiz fırtına desek yeridir aslında. Tromboz, yani kan pıhtılaşması - öyle sinsi ilerliyor ki çoğu zaman farkına varmıyoruz bile. Ta ki çok geç olana kadar.
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ümit Ergenoğlu'nun dediği gibi, "Damar içinde oluşan pıhtı, aniden hayatı tehdit eden bir duruma dönüşebiliyor." İşin korkutucu yanı bu zaten. Hiç beklenmedik bir anda, hiçbir uyarı vermeden...
Peki Bu Sessiz Katil Nasıl Çalışıyor?
Damarlarımız - vücudumuzun otoyolları gibi. Tromboz ise bu otoyollarda meydana gelen trafik kazası gibi. Kan akışını aniden durduruyor ve organlara oksijen gitmesini engelliyor. Sonuç? Maalesef felç, kalp krizi ve hatta ölüm.
Aslında vücudumuzun pıhtılaşma mekanizması harika bir şey - yaralandığımızda kanamayı durdurmak için. Ama bazen bu sistem kontrolden çıkıyor ve yanlış yerde, yanlış zamanda pıhtı oluşturuyor.
Kimler Risk Altında?
- Uzun süre hareketsiz kalanlar (ofis çalışanları, uzun yol yolcuları)
- Sigara içenler - evet, yine o kötü alışkanlık
- Obezite problemi olanlar
- Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar
- Genetik yatkınlığı olanlar
- Ameliyat sonrası dönemdeki hastalar
Şöyle düşünün: Oturduğunuz yerden kalkmadan geçirdiğiniz o 4-5 saat, bacaklarınızdaki kanın durgunlaşmasına neden oluyor. Ve bu durgunluk pıhtı oluşumu için mükemmel bir ortam yaratıyor.
Alarm Veren Belirtiler Neler?
Bacakta aniden ortaya çıkan şişlik, ağrı, kızarıklık - bunlar derin ven trombozunun klasik işaretleri. Ama bazen hiçbiri olmuyor! İşte en korkuncu da bu.
Akciğere pıhtı atması (pulmoner emboli) durumunda ise nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürük ve hatta bayılma görülebiliyor. Bu durumda zamanla yarış başlıyor - dakikalar bile çok önemli.
Peki Ne Yapmalı?
- Hareket edin: Her saat başı 5 dakika yürüyün. Ofiste bile olsanız ayağa kalkın.
- Bol su için: Kanınızın kıvamını sulu tutun - bu çok önemli.
- Sigara ve alkolden uzak durun: Damar sağlığının bir numaralı düşmanları.
- Sağlıklı beslenin: Fast-food yerine Akdeniz mutfağını tercih edin.
- Risk grubundaysanız doktor kontrolünü ihmal etmeyin: Önlem almak her zaman tedaviden daha kolay.
Prof. Dr. Ergenoğlu'nun dediği gibi, "Modern yaşam tarzımız aslında bizi bu hastalığa daha yatkın hale getiriyor." Ofislerde geçen uzun saatler, hareketsiz yaşam, hazır gıdalar... Hepsi riski artırıyor.
Son bir not: Tromboz önlenebilir bir hastalık. Yeter ki farkında olalım ve önlem alalım. Unutmayın, hareket hayattır - hem gerçek anlamda hem de mecazi.
