Psikiyatri dünyası, belki de son on yılın en heyecan verici gelişmelerinden birine tanıklık ediyor. Artık depresyon, henüz belirtiler ortaya çıkmadan önce tespit edilebilecek. Nasıl mı? Beyin omurilik sıvısındaki mikroskobik değişimlere bakarak!
Bilim insanları, uzun süredir üzerinde çalıştıkları bu yöntemle ilgili sonuçları açıkladıklarında, psikiyatri camiasında adeta bir şok etkisi yarattı. Kimse bu kadar erken bir teşhisin mümkün olabileceğini düşünmemişti.
Beyin sıvısındaki gizli mesajlar
Şimdi size biraz teknik detaylardan bahsedeyim - ama merak etmeyin, çayınızı yudumlarken anlayabileceğiniz kadar basitleştireceğim. Araştırmacılar, beyin omurilik sıvısında bulunan bazı proteinlerin ve kimyasalların seviyelerinin, depresyon gelişmeden önce değişmeye başladığını fark etmişler.
Bu değişimler o kadar belirgin ki, adeta beynin "Yakında depresyona girebilirim" diye fısıldaması gibi bir şey. Tabii bu fısıltıyı duyabilmek için son teknoloji ekipmanlar ve uzman gözler gerekiyor.
Peki bu ne anlama geliyor?
Şöyle düşünün: Tıpkı meteoroloji uzmanlarının fırtınayı gelmeden önce tahmin etmesi gibi, doktorlar da artık depresyon fırtınasını önceden görebilecek. Bu da tedaviye çok daha erken başlama şansı demek!
- Erken müdahale imkanı
- Daha etkili tedavi seçenekleri
- Hastalığın şiddetlenmesinin önüne geçme
Ankara'daki bir araştırma hastanesinde çalışan nörolog Dr. Elif Kaya, "Bu buluş, psikiyatride bir devrim niteliğinde" diyor ve ekliyor: "Artık hastalarımızı 'Neden daha erken gelmediniz?' diye sorgulamak yerine, henüz semptomlar başlamadan yardım eli uzatabileceğiz."
Nasıl uygulanacak?
Merak etmeyin, canınızı yakacak bir işlem değil bu. Basit bir bel ponksiyonu ile alınan az miktarda sıvı, laboratuvarda incelenecek. Sonuçlar ise birkaç gün içinde hazır olacak.
Tabii şimdilik bu yöntem yalnızca yüksek risk grubundaki kişilerde kullanılacak. Aile geçmişinde depresyon olanlar, kronik stres altında çalışanlar ya da daha önce depresyon geçirmiş kişiler bu gruba girebilir.
Unutmadan söyleyeyim - bu test henüz her hastanede yapılamıyor. Ancak önümüzdeki 2-3 yıl içinde yaygınlaşması bekleniyor. Beklemede kalın!
