Beynimiz aslında inanılmaz derecede hassas bir organ - tıpkı en değerli antika bir saat gibi düşünebilirsiniz. Ve ne yazık ki, inme denen o korkunç an geldiğinde, her saniye gerçekten altın değerinde.
Uzmanların üzerine basa basa söylediği bir gerçek var: İlk altı saat. Evet, yanlış duymadınız - sadece altı saat. Bu süre zarfında yapılan müdahale, hastanın hayatını kurtarmakla kalmıyor, aynı zamanda kalıcı sakatlıkların önüne geçebiliyor. Peki neden mi?
Beynin Alarm Zili: İnme Belirtilerini Tanıyın
Vücudunuz size aslında sinyaller veriyor, ama çoğumuz bu işaretleri görmezden geliyoruz. Bir yüzünüzde ani bir sarkma mı hissettiniz? Kolunuzu kaldırmakta güçlük mü çekiyorsunuz? Ya da konuşmanız aniden peltekleşti mi? İşte bunlar, acilen 112'yi aramanız gerektiğini gösteren acil alarmlar!
- Yüzde kayma veya asimetri
- Kollarda veya bacaklarda güçsüzlük
- Konuşma bozukluğu veya anlama güçlüğü
- Ani görme kaybı veya çift görme
- Şiddetli baş dönmesi ve denge kaybı
Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıktığında, 'geçer belki' diye beklemek en büyük hata. Zaman beyin hücreleri için işliyor ve her dakika kayıp anlamına geliyor.
Altın Saatler Neden Bu Kadar Kritik?
Beynimiz oksijensizliğe dayanma konusunda pek de güçlü değil maalesef. Tıkanan damar nedeniyle kansız kalan beyin hücreleri hızla ölmeye başlıyor - tıpkı susuz kalan bir çiçek gibi. İşte bu yüzden ilk altı saat içinde pıhtıyı eritici tedaviler uygulanabiliyor.
Ancak şunu da belirtmek gerek: Bu tedaviler her hasta için uygun olmayabilir. Doktorlar hastanın genel durumuna, inmenin tipine ve ne kadar süre geçtiğine bakarak karar veriyor. Ama şu kesin: Ne kadar erken müdahale, o kadar iyi sonuç.
Ambulans Beklerken Yapılması Gerekenler
- Hastayı kesinlikle yatırmayın - yarı oturur pozisyonda tutun
- Yiyecek veya içecek vermeye çalışmayın
- Kendi başınıza ilaç verme hatasına düşmeyin
- Sakin olun ve hastayı da sakinleştirmeye çalışın
- Ambulans ekibine hastanın durumu hakkında detaylı bilgi verin
Unutmayın, inme sadece yaşlıları etkilemiyor. Günümüzde gençlerde de görülme sıklığı artıyor. Stres, hareketsiz yaşam, sağlıksız beslenme... Tüm bu faktörler riski artırıyor.
Son bir not: İnme geçirdiğini düşündüğünüz kişiye aspirin vermeye kalkışmayın. Çünkü inmenin nedeni kanama da olabilir - ki bu durumda aspirin felaketi büyütebilir. En iyisi, profesyonel yardım gelene kadar hastanın rahat etmesini sağlamak.
Hayat bazen bize sürprizler yapıyor, ama bu tür sürprizlere hazırlıklı olmak elimizde. İnme konusunda bilgilenmek ve sevdiklerimizi bilgilendirmek, aslında hepimizin görevi.
