Kimine göre dilin kemiği yok, kimine göre ise kuralları var. Peki ya alüminyum yazarken hangi tarafı tutmalı? Günlük hayatta, mesajlaşmalarda, hatta resmi yazışmalarda bile sıkça karşılaştığımız bu kelime, aslında bir yazım ikilemine dönüşmüş durumda.
TDK'nın güncel Türkçe Sözlük'üne göre, doğru yazım şekli 'alüminyum' olarak geçiyor. Ancak işin ilginç yanı, pek çok kişi -hatta bazı eğitimli insanlar bile- bu kelimeyi 'aliminyum' şeklinde yazıyor. Peki neden?
Dilimize Nasıl Yerleşti?
Aslında bu kafa karışıklığının kökeni, kelimenin İngilizcedeki (aluminum) ve uluslararası kimyasal terminolojideki (aluminium) farklı yazılışlarına dayanıyor. Türkçeye Fransızcadan (aluminium) geçtiği için, TDK'nın benimsediği form da bu şekilde.
Şöyle bir düşünsenize: Kimya derslerinde öğrendiğimiz periyodik tabloda Al sembolüyle gösterilen bu element, günlük hayatta tencerelerden uçak gövdelerine kadar her yerde karşımıza çıkıyor. Belki de bu kadar çok kullanıldığı için yazımı da kafaları karıştırıyor!
TDK Açıklaması Ne Diyor?
Türk Dil Kurumu'nun resmi kaynaklarına göre:
- Doğru yazım: alüminyum
- Yanlış yazım: aliminyum (Bu şekilde yazmak, dil bilgisi kurallarına aykırı)
Dil bilimcilerin altını çizdiği nokta şu: Türkçede 'i' ile 'ü' sesleri farklı anlamlar yaratabilir. Örneğin 'hala' ile 'hâlâ' arasındaki fark gibi. Alüminyum kelimesinde de ünlü uyumu kuralı gereği 'ü' harfi kullanılıyor.
Pratik bir ipucu verelim: Kelimenin doğru yazılışını hatırlamak için 'üstün metal' çağrışımı yapabilirsiniz. 'Ü' harfi, bu hafıza tekniğiyle akılda kalıcı hale gelebilir.
Son olarak, dilin canlı bir varlık olduğunu unutmayalım. Belki bir gün 'aliminyum' kullanımı yaygınlaşıp TDK tarafından da kabul görebilir - tıpkı diğer pek çok kelimede olduğu gibi. Ancak şimdilik resmi kaynaklara göre doğru olan alüminyum yazımı.
