Vay canına, bu haberi okuduğumda gözlerime inanamadım doğrusu. Suriye'nin tartışmalı lideri Beşşar Esad'ın Washington'a resmi bir ziyaret gerçekleştireceği konuşuluyor. Kim derdi ki, yıllar sonra bu iki ülkenin liderleri aynı masada oturacak?
Ortadoğu'nun bu en çalkantılı döneminde, tam da herkesin birbirine girdiği sırada, bu ziyaret gerçekten şaşkınlık yarattı. Diplomasi dünyası -biliyorsunuz- böyle sürprizlerle dolu ama bu kadar büyüğüne hazır değildi kimse.
Beklenmedik Hamle
Düşünsenize, yıllardır birbirlerine en sert açıklamaları yapan iki ülke... Ve şimdi? Masaya oturma kararı. Bu benim aklıma hemen soğuk savaş dönemindeki ani diplomatik çözülmeleri getirdi. Acaba arka planda neler dönüyor?
Zamanlama mükemmel - ya da berbat, nasıl bakarsanız. Bölgedeki gerilim tavan yapmışken böyle bir hareket, herkesi bir anda susturdu resmen.
Bölgesel Etkiler
Komşu ülkelerdeki tepkiler merak konusu tabii. İsrail'den İran'a, Suudi Arabistan'dan Katar'a kadar herkes bu gelişmeyi nasıl yorumlayacak? Bence bazı başkentlerde şu an acil toplantılar yapılıyordur.
Suriye iç savaşı sonrası ülke adeta bir enkazdı - hala da öyle sayılır aslında. Ama bu ziyaret, uluslararası arenada Esad rejimine belki de çok ihtiyaç duyduğu meşruiyeti sağlayabilir. Ya da tam tersi, içerideki muhalifleri daha da hırçınlaştırabilir. Kestirmek zor.
Washington tarafında da elbette sert eleştiriler gelmesi bekleniyor. Kongre'deki bazı isimlerin şimdiden ağızlarının köpürdüğünü hayal edebiliyorum. Amerikan dış politikası her zaman böyle bölünmüş durumda maalesef.
Gelecek Senaryoları
Peki ya sonrası? Bu ziyaret bir dönüm noktası olabilir mi? Yoksa sadece sembolik bir hareket mi? Bana kalırsa -ki bu sadece kişisel fikrim- bu buluşma çok daha büyük bir pazarlığın sadece görünen yüzü.
- Ekonomik yaptırımların gevşetilmesi
- Bölgesel güvenlik anlaşmaları
- Suriye'nin yeniden inşası için uluslararası fonlar
Gibi konuların masaya yatırılacağı kesin gibi. Ama şunu unutmayalım: diplomasi, satranç oynamak gibidir. Gördüğünüz hamle, asıl oyunun çok küçük bir parçasıdır.
Son düşüncem mi? Bu ziyaret, Orta Doğu'daki güç dengelerinde tarihi bir kaymaya işaret ediyor olabilir. Ya da sadece bir yanılsama. Zaman gösterecek...
