Akran Zorbalığı Türkiye'de Ciddi Boyutta: Her 7 Çocuktan Biri Mağdur
Türkiye genelinde yapılan araştırmalar, çocukların %13.8'inin ayda en az bir kez akran zorbalığına maruz kaldığını ortaya koyuyor. Bu oran kızlarda %14.2, erkeklerde ise %13.4 seviyesinde ölçüldü. Dijitalleşmenin hızlanmasıyla birlikte fiziksel ve sözlü zorbalığın yanı sıra siber zorbalık da yaygınlaştı.
Üç Bakanlıktan Ortak Mücadele Hamlesi
Art risklere karşı Aile ve Sosyal Hizmetler, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıkları 2025 yılında geniş kapsamlı eğitim, danışmanlık ve dijital farkındalık programlarıyla güçlü bir mücadele yürütüyor. Çocukların sosyal, duygusal ve akademik gelişimini doğrudan etkileyen akran zorbalığı, Türkiye'de en sık karşılaşılan çocuk koruma sorunları arasında yer alıyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: 9.504 Çocuğa Ulaşıldı
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 81 ilde Çocuk Hakları İl Çocuk Komiteleri tarafından düzenlenen 139 eğitimle toplam 9.504 çocuğa ulaştı. Bu eğitimlerde akran zorbalığı, siber zorbalık, güvenli iletişim ve olumlu akran ilişkileri gibi konular işlendi.
Bakanlığın ebeveynlere yönelik İlk Öğretmenim Ailem mobil uygulaması ise 1 milyon 25 binden fazla kullanıcıya ulaştı. Uygulamada zorbalığın türleri, belirtileri ve çözüm yolları hakkında kapsamlı içerikler yer alıyor.
UNICEF iş birliğiyle yürütülen Akran Zorbalığı Odaklı Psikososyal Destek ve Pozitif Ebeveynlik Programı kapsamında 6-18 yaş gruplarına yönelik 8 oturumdan oluşan bir eğitim modeli geliştirildi. Program, hem çocuklarda farkındalık oluşturmayı hem de ebeveynlerin zorbalıkla baş etme becerilerini güçlendirmeyi amaçlıyor.
Sağlık Bakanlığı: 14.326 Danışmanlık Hizmeti Verildi
Sağlık Bakanlığı; Sağlıklı Hayat Merkezleri, Göç Sağlığı Merkezleri ve hastaneler bünyesindeki psikolog, sosyal çalışmacı ve çocuk gelişimcileriyle akran zorbalığına yönelik çok yönlü hizmet sunuyor. 2025'in ilk dokuz ayında, 5.323 kişi akran zorbalığı nedeniyle başvurdu. Verilen danışmanlık hizmeti 14.326'ya ulaştı.
1.869 eğitim programında toplam 107.306 kişiye farkındalık kazandırıldı. Bakanlığın uyguladığı EASE Programı ise çocukların duygusal becerilerini geliştirmeye yönelik 7 haftalık grup çalışmalarıyla öne çıkıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı: 6.3 Milyon Öğrenciye Eğitim
Milli Eğitim Bakanlığı, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri üzerinden okullarda koruyucu-önleyici çalışmalar yürütüyor. 44 bin 129 rehberlik öğretmeni; risk analizi, duygusal farkındalık, iletişim becerileri ve zorbalıkla mücadele alanlarında etkinlikler düzenliyor.
2024-2025 eğitim yılında, 6 milyon 393 bin 853 öğrenciye, 60 bin 605 öğretmene akran zorbalığı ve şiddetle mücadele eğitimleri verildi. Ayrıca 338 bin 590 veli de bilgilendirme programlarına katıldı.
Bakanlığın uyguladığı sosyal duygusal beceri programlarıyla 2025'te 5,2 milyon öğrenci ve 39 bin öğretmen desteklendi. Programlar; öz farkındalık, öfke kontrolü, şiddetle başa çıkma, empati ve sağlıklı iletişim gibi başlıklardan oluşuyor.
Siber Zorbalığa Karşı Önlemler
Milli Eğitim Bakanlığı, öğrencilerin dijital riskler konusunda bilinçlenmesi amacıyla siber zorbalık farkındalık programları hazırladı. İkizlerin Hikâyesi ve Kahramanın Maceraları gibi hikâye kitapları ilkokul düzeyindeki çocuklara dağıtılırken; öğretmen ve veliler için broşür, sunum ve rehberler yayımlandı.
2024 yılında yayımlanan Okullarda Şiddetin Önlenmesi Genelgesi kapsamında öğrencilere öfke kontrolü, stres yönetimi, iletişim becerileri ve güvenli davranış modellerine ilişkin içerikler sunuluyor. Rehberlik servisleri, zorbalık yapan ve zorbalığa maruz kalan çocuklara ayrı psikoeğitim programları uyguluyor.
Uzmanlar: Mücadele Süreklilik Gerektiriyor
Uzmanlara göre akran zorbalığı yalnızca bireysel değil, toplumsal düzeyde sonuçları olan çok yönlü bir sorun. Aile, okul ve kurumlar arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi; erken müdahale modellerinin yaygınlaştırılması; veri temelli politika geliştirilmesi ve çocuk katılımı mekanizmalarının artırılması kritik önemde.
Türkiye'de 2025 yılı boyunca yürütülen eğitimler, dijital uygulamalar ve psikososyal destek programları çocuklar, aileler ve öğretmenler için güçlü bir koruma ağı oluşturuyor. Ancak uzmanlar, zorbalıkla mücadelenin uzun vadeli bir çaba olduğunu vurguluyor.
