Bilim dünyasını sarsan yeni bir araştırma, deprem faylarının sanılandan çok daha hızlı bir şekilde kendini onarabildiğini ortaya koydu. Kaliforniya Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, yerkabuğunun derinliklerindeki fay hatlarının sadece birkaç saat içinde yeniden güç kazanabildiğini keşfetti.
Laboratuvarda Yapılan Çığır Açan Deney
Davis kampüsünde görev yapan jeokimyacı James Watkins liderliğindeki ekip, laboratuvar ortamında yüksek basınç ve sıcaklık koşullarını taklit ederek önemli bir deney gerçekleştirdi. Araştırmacılar, 1 Gigapascal basınç ve 500°C sıcaklık altında kuvars tozunu "pişirerek" mikroskobik düzeyde minerallerin kaynaştığını gözlemledi.
Bu süreçte kuvars minerallerinin adeta "hızlı yapıştırıcı" gibi davranarak yeniden birleştiği tespit edildi. Science Advances dergisinde yayımlanan çalışma, fayların özellikle yavaş kayma olaylarından sonra beklenenden çok daha kısa sürede güç kazanabildiğini belgeledi.
Yavaş Kayma Olayları ve Fayların İyileşme Süreci
Yavaş kayma olayları (SSE), klasik depremlerden farklı olarak günler, haftalar veya aylar boyunca birkaç santimetrelik hareketlerle gerçekleşiyor. Araştırmacılar, Cascadia Subdüksiyon Bölgesi'ndeki sismik kayıtları incelediklerinde fayların kayma sonrası yeniden stres yüklenme hızının şaşırtıcı derecede yüksek olduğunu keşfetti.
İlginç bir şekilde, Güneş ve Ay'ın yarattığı gelgit etkilerinin bile bu yeniden yüklenme hızını ortaya çıkardığı ifade edildi. Bu durum, fay hatlarının dinamik yapısının sanılandan çok daha karmaşık olduğunu gösteriyor.
Deprem Modellerinde Devrim Yaratacak Keşif
Uzmanlara göre bu keşif, büyük depremleri anlamada kritik bir eksik parça olan "kohesyon" faktörünü öne çıkarıyor. Fayların kendi kendini iyileştirerek önemli ölçüde güç kazanması, deprem oluşum süreçlerine dair mevcut modellerin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini işaret ediyor.
21 Kasım 2025 tarihinde yayımlanan araştırma, deprem tahmin ve modelleme çalışmalarında yeni bir çığır açabilir. Bilim insanları, bu bulguların deprem riski yüksek bölgelerdeki çalışmalara yön vereceğini belirtiyor.
Jeolojik süreçlerin sanılandan çok daha hızlı işlediğini gösteren bu çalışma, deprem araştırmalarında yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Araştırma ekibi, benzer çalışmaları farklı fay hatlarında da sürdürerek bulgularını genişletmeyi planlıyor.
