Japonya'da gerçekleştirilen bilimsel bir çalışma, insan beyninin görsel imgelerini yazılı metinlere dönüştürebilen çığır açıcı bir teknolojiyi ortaya koydu. Nippon Telegraph ve Telephone şirketinin İletişim Bilimleri Laboratuvarı'nda görev yapan araştırmacı Horikawa Tomoyasu, geliştirdiği yeni yöntemle zihinde canlandırılan görüntülerin kelimelere dökülebileceğini kanıtladı.
Beyin Aktivitesi ve Yapay Zeka Entegrasyonu
Araştırma kapsamında, ana dili Japonca olan ve 22-37 yaş aralığında bulunan 6 gönüllü denek üzerinde çalışmalar yürütüldü. Katılımcılara, nesnelerden doğa manzaralarına, insan hareketlerinden günlük aktivitelere kadar geniş bir yelpazede içerik barındıran toplam 2 bin 180 video izletildi.
Denekler bu videoları izlerken, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) cihazıyla beyin aktiviteleri kayıt altına alındı. Videolara ilişkin yazılı metinler ise büyük dil modelleri aracılığıyla sayısal dizilere dönüştürüldü. Ardından, basit yapay zeka modelleri, bu sayısal diziler ile beyin aktiviteleri arasında bağlantı kurmak üzere eğitildi.
Zihin Betimleme Tekniğinin İşleyişi
Horikawa Tomoyasu'nun "zihin betimleme" adını verdiği bu teknik, katılımcıların videoları izlerken veya daha sonra hatırlarken zihinlerinde oluşan görüntüleri başarılı bir şekilde cümlelere dönüştürebildi. Yöntem, beynin görsel bilgiyi işleme biçimini analiz ederek nesneleri, mekanları, eylemleri, olayları ve aralarındaki ilişkileri detaylı şekilde betimleyen metinler üretebiliyor.
Araştırmacı Horikawa, bu tekniğin en dikkat çekici yönünün beynin dil merkezlerinden bağımsız çalışması olduğunu vurguladı. Bu özellik, nörodejeneratif hastalıklar nedeniyle konuşma yetisini kaybeden bireyler için yeni bir iletişim kapısı aralıyor.
Tıp ve Teknoloji Dünyasında Devrim
Geliştirilen zihin betimleme tekniği, Science Advances dergisinde yayımlanarak bilim dünyasının beğenisine sunuldu. Bu buluş, özellikle felçli hastalar, ALS tanılı bireyler ve konuşma engelli kişilerle iletişim kurmada devrim yaratma potansiyeli taşıyor.
Teknoloji aynı zamanda, beyin-bilgisayar arayüzleri alanında yeni ufuklar açıyor. Zihinsel imgelerin doğrudan metne dönüştürülmesi, insan-bilgisayar etkileşiminin geleceğini şekillendirebilecek önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
