1886 yılında, Illinois'de yaşayan varlıklı bir sosyetik kadın, tarihi değiştirecek bir fikirle çalkalanıyordu. Josephine Cochrane - evinde çalışan hizmetçilerin porselenlerini kırmasından bıkmıştı. 'Yeter artık!' dediği o an, mutfak tarihinde devrim yaratacak bir süreci başlattı.
Porselen Kırılmasın Diye...
O dönemde bulaşıklar genellikle elle yıkanıyordu - ki bu da Cochrane'ın değerli porselen koleksiyonu için tam bir kabustu. 'Neden bu işi makine yapmasın?' diye düşündü. Tabii o zamanlar bu fikir, özellikle bir kadından geldiğinde, 'fantazi' olarak görülüyordu.
İşin komik tarafı, Cochrane'ın mühendislik eğitimi yoktu. Ama kararlıydı. 'Erkek işi' denen bu alanda, kendi tasarımını yapmak için kolları sıvadı. Garajını adeta bir laboratuvara çevirdi - 1800'lerin sonunda bunu yapan bir kadın için oldukça sıra dışı bir davranış.
İlk Prototip ve Şaşırtıcı Sonuç
İlk denemeler... Eh, pek de başarılı sayılmazdı. Su sıçramaları, deterjan köpükleri ve tabii ki hâlâ kirli tabaklar. Ama Cochrane pes etmedi. 'Olacak, mutlaka olacak' diyordu kendi kendine.
Sonunda, bakır bir kazan içine yerleştirdiği tel bölmelerde bulaşıkları sabitleyen, basınçlı su püskürten bir sistem geliştirdi. 1886'da patentini aldığı bu tasarım, modern bulaşık makinelerinin atasıydı.
Garajdan Dünyaya: Cochrane'ın Başarısı
İcadını Chicago'daki 1893 Dünya Fuarı'nda sergilediğinde, herkes ağzı açık kaldı. Restoranlar ve oteller, bu 'mucize makine'ye adeta saldırdı. Cochrane, Garis-Cochran Bulaşık Makinesi Şirketi'ni kurdu - ki bu firma sonradan KitchenAid'e dönüşecekti.
İronik olan şu: Cochrane'ın asıl amacı ev hanımlarını rahatlatmaktı, ama icadı ilk önce ticari işletmelerde kullanıldı. Ev tipi modellerin yaygınlaşması için daha çok beklemek gerekecekti.
Kadın Mucidin Mirası
Josephine Cochrane, 1913'te hayata veda ettiğinde, arkasında sadece bir ev aleti değil, bir devrim bıraktı. Bugün mutfaklarımızın vazgeçilmezi olan bulaşık makineleri, onun inatçılığı ve yaratıcılığı sayesinde var.
Belki de en ilham verici tarafı şu: 19. yüzyılın katı toplumsal normlarına rağmen, 'Bu işi bir kadın yapamaz' diyenlere inat, tarihe geçen bir buluşa imza attı. Hem de mühendislik bilgisi olmadan!
