Dilimizdeki hayvan benzetmeleri gerçekten de renkli bir dünyanın kapılarını aralıyor, değil mi? Özellikle de 'inat' konusunda hayvanlardan bolca ödünç aldığımız tabirler var. Peki hangileri resmi kayıtlarda yer alıyor, hangileri halk arasında kullanılıp da sözlükte karşılık bulamıyor?
TDK'nın Güncel Türkçe Sözlük'üne baktığımızda -ve bu benim gibi dil meraklıları için gerçekten heyecan verici- bazı hayvan inatlarının resmen tanımlandığını görüyoruz. Mesela 'eşek inadı' için "Aşırı inat, anutluk" açıklaması yer alıyor. Doğrusu, eşekler hakkında biraz haksızlık etmişiz gibi geliyor bana.
'Katır inadı' ise TDK'da "Aşırı derecede inatçı olma" olarak geçiyor. Katırların bu ünü sanırım gerçekten hak edilmiş!
Şimdi gelelim en ilginç olana... 'Keçi inadı' da sözlükte resmen yerini almış durumda: "Aşırı inat". Keçilerin o bildiğimiz dik başlılığı, nihayet sözlükteki yerini bulmuş.
Peki Ya Deve İnadı?
İşte burası ilginç! Develerin o meşhur inatçılığı -ki deve sahipleri bunu çok iyi bilir- TDK sözlüğünde resmi bir karşılık bulamıyor. Evet, yanlış duymadınız. 'Deve inadı' ifadesi sözlükte tanımlanmıyor.
Bu durum bana şunu düşündürdü: Acaba develer hakkında yanlış bir kanıya mı sahibiz? Yoksa TDK bu tabiri henüz sözlüğe eklemedi de, bir gün eklenir mi? Kim bilir...
Dilimizde kullandığımız pek çok deyim ve tabir, aslında hayvan davranışlarından ilham alıyor. Ama görünen o ki, bazıları resmi kayıtlara geçerken, bazıları halk arasında yaşamaya devam ediyor.
Sonuç olarak, eşek inadı, katır inadı ve keçi inadı TDK'da resmen tanımlanırken, deve inadı maalesef bu listede yer almıyor. Belki de develer aslında o kadar da inatçı değildir - kim bilir?
