Ekmek kırıntılarını çöpe atarken ya da buzdolabının arka rafında unuttuğumuz sebzeler çürürken hiç düşündünüz mü? Aslında her gün, neredeyse otomatik olarak yaptığımız bu küçük hareketler, birleşince devasa bir soruna dönüşüyor.
Çöpe Gidenler Sadece Yemek Değil
Şu acımasız gerçekle yüzleşelim: Türkiye'de her yıl milyonlarca ton gıda çöpe gidiyor. Üstelik sadece 'fazla' yemekler değil, taze meyve-sebzelerin neredeyse yarısı daha tezgaha ulaşamadan israf oluyor. Market raflarında mükemmel görünmeyen bir elma, çöpe atılmak için sırasını bekliyor.
Peki neden böyle oldu? Eskiden ninelerimiz bir dilim ekmeği bile ziyan etmezken, şimdi neden bu kadar savurganız?
Buzdolabı Psikolojisi: 'Doldur, Unut, At'
Modern yaşamın tuhaf bir paradoksu var: Buzdolaplarımız büyüdükçe israfımız da arttı. 'Doldurma içgüdüsü' diyebileceğimiz bir davranışla, ihtiyacımızdan fazlasını alıyor, sonra da unutuyoruz. Oysa şu basit taktikler işe yarayabilir:
- Alışveriş öncesi buzdolabınızı fotoğraflayın (evet, cidden!)
- Sebzeleri gazete kağıdına sararak saklayın - nem oranını mükemmel ayarlıyor
- 'Çirkin' meyveleri seçin - tadı aynı, fiyatı daha uygun
Restoranlardaki Sessiz İsraf
Dışarıda yemek yerken tabağımızda bıraktığımız o birkaç lokma masum görünebilir. Ancak tüm restoranların atıkları toplandığında, her gün binlerce tabak yemek çöpe gidiyor. Bazı ileri görüşlü işletmeler artık 'yarım porsiyon' seçeneği sunuyor - belki siz de talep edebilirsiniz?
İşin ilginç yanı: İsrafın en çok olduğu yerler lüks restoranlar değil, tam tersine 'sınırsız' konseptli mekanlar. Psikolojik olarak 'paramın hakkını almalıyım' dürtüsü, aslında büyük bir yanılgı.
Bayat Ekmekle Yapılabilecek 5 Şaşırtıcı Tarif
- Kızartıp blenderdan geçirerek galeta unu yapın
- Küp küp doğrayıp fırınlayarak crouton hazırlayın
- Süt ve yumurtayla karıştırıp tatlı bir puding yapabilirsiniz
- İnce dilimleyip üzerine sarımsaklı yoğurt sürerek alternatif bir meze yaratın
- Kurutup robotta çekerek köfte harcına katın - harika bir bağlayıcı oluyor
Son bir not: İsrafı önlemek için yapılan her küçük çaba, aslında sadece cebinize değil, gezegenin geleceğine yatırım. Bir dahaki alışverişte 'acaba bunu bitirebilir miyim?' diye bir an durup düşünmek bile fark yaratabilir. Ne dersiniz, bugün buzdolabınızı bir gözden geçirmeye var mısınız?
