Sonbahar yağışlarının ardından havaların ısınmasıyla birlikte ormanlık alanlarda mantar toplama sezonu başlarken, uzmanlar bilinçsiz mantar tüketiminin ölümcül sonuçlara yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Ölümcül Benzerliklere Dikkat
Mantar Ekoloji Araştırmacısı Mahmut Akdoğan, zehirli mantar türlerinin görünüş olarak yenilebilir mantarlarla benzer özellikler taşıdığını ve bu benzerliğin çoğu zaman ölümcül hatalara neden olduğunu belirtti. Akdoğan, "Yediğiniz mantar son yemeğiniz olmasın" diyerek vatandaşları uyardı.
Akdoğan, ülkemizde halk tarafından tanınan ve güvenle tüketilen mantar türlerinin oldukça sınırlı olduğunu vurgulayarak, yalnızca bilinen türleri tanımanın değil, onlara benzeyen zehirli türleri de ayırt edebilmenin hayati önem taşıdığını ifade etti.
Toplumdaki Yanlış Mantar İnançları
Toplumda mantarlar hakkında bilimsel dayanağı olmayan birçok yanlış inanış bulunduğunu belirten Akdoğan, bu tehlikeli mitleri şöyle sıraladı:
Böceklerin yediği mantar zehirsizdir: Bu inanç tamamen yanlıştır. Böceklerin tükettiği bir mantarın insanlar için de güvenli olduğu anlamına gelmez. Ülkemizde zehirlenme ve ölümlere en çok neden olan Amanita phalloides (Köy Göçüren) mantarı, böcekler tarafından da yenilebilmektedir.
Renkli mantarlar zehirlidir: Renkli ya da renk değiştiren mantarların zehirli olduğu yönündeki inanış bilimsel olarak doğru değildir. Her renkli veya renk değiştiren mantar zehirli değildir.
Ağaç üzerinde yetişen mantarlar güvenlidir: Bu inanış da gerçeği yansıtmamaktadır. Ağaç üzerinde yetişen bazı mantar türleri oldukça lezzetli ve yenilebilir olmakla birlikte, zehirli türler de bulunmaktadır.
Zehirli mantarlar pişirilince zehri gider: Bu bilgi tamamen yanlıştır. Mantarları kaynatmak veya pişirmek, içerdiği toksinleri yok etmez.
Zehirlenme Durumunda İlk Yardım
Mantar zehirlenmelerinin ilk belirtileri (mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, baş dönmesi vb.) toplum tarafından bilinmesi gerektiğini belirten Akdoğan, zehirlenme şüphesi halinde hastayı kusturmaya çalışmanın kesinlikle doğru olmadığını vurguladı.
"Bu durum aspirasyon riski yaratabilir ve toksinlerin yemek borusuna yeniden temasına neden olabilir" diyen Akdoğan, hastanın vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılması gerektiğini ifade etti.
Akdoğan ayrıca, mümkünse yenilen mantardan bir örnek veya mantarın fotoğrafının sağlık kuruluşuna götürülmesinin tedavi sürecine katkı sağlayacağını belirtti.
Koruyucu Önlemler Hayat Kurtarır
Mantar Ekoloji Araştırmacısı Mahmut Akdoğan, alınacak basit önlemlerle zehirlenmelerin ve acı olayların önlenebileceğini belirterek şu tavsiyelerde bulundu:
Emin olunmayan türleri toplamayın: Yenilebilir olup olmadığından kesin emin olunmayan mantarlardan uzak durulmalıdır.
Çiğ tüketimden kaçının: Bazı yenilebilir mantarlar çiğ tüketildiğinde toksik etki gösterebilir.
Uygun taşıma aracı kullanın: Poşet veya kapalı kaplar yerine hava alabilen sepetler tercih edilmelidir.
Uzman görüşü alın: Şüphe duyulan her durumda mantar uzmanlarına veya ilgili kurumlara danışılmalıdır.
Akdoğan, özellikle bahar ve sonbahar aylarında televizyon, radyo ve sosyal medya aracılığıyla uyarıcı yayınlar yapılması ve halk eğitimine daha fazla yer verilmesinin toplum sağlığı açısından zorunluluk haline geldiğini sözlerine ekledi.
