New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, bu yıl gerçekten de tarihi bir ana tanıklık etti. Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad, tam 58 yıl sonra -inanabiliyor musunuz?- ilk kez bu prestijli kürsüde konuşma yapma fırsatı buldu. Üstelik sadece konuşmakla kalmadı, Arap dünyasının önemli liderleriyle de bir dizi kritik görüşme gerçekleştirdi.
Esad'ın bu beklenmedik hamlesi, diplomatik çevrelerde adeta bir şok etkisi yarattı. Çünkü kimse onun bu kadar 'normal' bir şekilde uluslararası arenada boy göstereceğini tahmin etmiyordu. Ama işte oldu - Suriye'nin uzun yıllardır izole edilmiş lideri, birdenbire merkez sahneye çıkıverdi.
Arap Baharı Sonrası İlk Büyük Buluşma
Aslında bu buluşmaların her biri, Ortadoğu diplomasi tarihinde küçük bir devrim niteliğinde. Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi ile yapılan görüşme mesela... İki liderin tokalaşması, yalnızca bir selamlaşmanın çok ötesinde anlamlar taşıyordu. Arap dünyasında yıllardır süren soğukluğun erimeye başladığının en somut göstergesiydi belki de.
Birleşik Arap Emirlikleri'nden Suudi Arabistan'a kadar bölgenin ağır toplarıyla yapılan görüşmeler, Esad'ın yalnızlığının sona ermekte olduğunun işaretiydi. Ve şunu söylemeden geçemeyeceğim: Bu diplomatik hamle, Suriye'nin bölgedeki konumunu yeniden tanımlayabilir.
58 Yıllık Suskunluk Neden Bozuldu?
Peki neden şimdi? Neden tam da bu zamanlama? Aslında cevap uluslararası ilişkilerin değişen dengelerinde yatıyor. Rusya-Ukrayna savaşı, küresel enerji krizi ve Ortadoğu'daki güç dengelerinin yeniden şekillenmesi... Tüm bu faktörler, Esad'a tarihi bir fırsat penceresi açmış olabilir.
BM yetkililerinin aktardığına göre, Esad'ın konuşmasında özellikle 'Arap birliği' ve 'bölgesel işbirliği' vurguları dikkat çekiciydi. Sanki yılların yalnızlığını unutturmak, yeni bir sayfa açmak istiyordu. Ki bence bunu bir ölçüde başardı da.
Ancak şu unutulmamalı: Diplomasi dünyasında hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Bugünün sıcak tokalaşmaları, yarının soğuk bakışlarına dönüşebilir. Fakat şu an için Suriye, uluslararası arenada çok önemli bir hamle yapmış görünüyor.
New York'ta yaşanan bu tarihi buluşmalar, önümüzdeki dönemde Ortadoğu siyasetini şekillendirecek gelişmelerin habercisi olabilir. En azından ben öyle düşünüyorum. Sizce de öyle değil mi?
