Dünya tarihinin en karanlık sayfalarından biri olan Ruanda soykırımıyla ilgili şok edici bir açıklama geldi. Birleşmiş Milletler'in Soykırımın Önlenmesi Özel Danışmanı Alice Wairimu Nderitu, acı bir gerçeği itiraf etti: "Uluslararası toplumun kayıtsızlığı bu trajediyi mümkün kıldı."
Nderitu, Ruanda'nın başkenti Kigali'de düzenlenen anma törenlerinde yaptığı konuşmada kelimeleri titizlikle seçiyordu ama mesaj son derece nettı. "Dünya umursamadığı için soykırım gerçekleşti" diyordu adeta. İnsanlık için yüzleşmesi zor bir hakikatti bu.
Uluslararası Toplumun Sessizliği
1994'te yaşanan ve 100 gün süren o korkunç olaylarda 800 binden fazla insan hayatını kaybetmişti. Çoğunluğu Tutsi olmak üzere masum insanlar sistematik bir şekilde katledilmişti. Peki dünya ne yapıyordu o sırada? Nderitu'nun da altını çizdiği gibi, uluslararası toplum seyirci kalmayı tercih etmişti.
BM yetkilisi, "Soykırım bir gecede olmuyor" diye ekliyor. Öncesinde onlarca işaret, uyarı ve sinyal geliyor. Ama maalesef dünya bu sinyalleri görmezden gelmekte ısrar ediyor. Ruanda'da da böyle oldu - uluslararası toplumun sessizliği ve eylemsizliği katliamın önünü açtı.
Günümüz İçin Kritik Uyarılar
Nderitu sadece geçmişi anmakla yetinmiyor. Günümüz dünyası için de son derece kritik uyarılarda bulunuyor. "Bugün dünyanın çeşitli bölgelerinde nefret söylemi yayılıyor" diyor endişeyle. Sosyal medyanın bu söylemleri hızla yaydığını ve radikalleşmeyi artırdığını vurguluyor.
Aslında tam da bu noktada hepimizin kendine sorması gereken sorular var: Biz bugün neyin seyircisiyiz? Hangi insanlık suçlarına göz yumuyoruz? Tarih bize bir kez daha ders veriyor - sessiz kalanlar aslında zalimlerin yanında yer alıyor.
Ruanda'nın acı tecrübesinden çıkarılacak dersler çok açık. Erken uyarı mekanizmaları, diplomatik çabalar ve en önemlisi - uluslararası irade. Nderitu'nun da dediği gibi, "Bir daha asla" demek için gerçekten çaba göstermeliyiz. Yoksa tarih kendini tekrar etmekte hiç tereddüt etmiyor.
