Dünya siyaset sahnesinde beklenmedik bir gelişme yaşandı adeta. Birleşmiş Milletler, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze için ortaya koyduğu barış planını neredeyse tam anlamıyla benimsedi. Bu, kimine göre diplomasi tarihinde nadir görülen bir uzlaşma örneğiydi.
BM Sözcüsü Stéphane Dujarric, düzenlediği basın toplantısında kelimeleri özenle seçerek konuştu. "Genel Sekreter, bu planı dikkatle inceledi" dedi, ardından şaşırtıcı bir şekilde ekledi: "Ve planın, bölgedeki gerilimi azaltma potansiyelini görmezden gelemeyiz."
Uluslararası Arenada Şaşırtan Uzlaşma
Ortadoğu denkleminde herkesi şaşırtan bu gelişme, aslında hiç de kolay olmadı. BM yetkilileriyle yaptığım görüşmelerde, arka planda yoğun müzakerelerin yaşandığını öğrendim. Kimi delegeler ilk başta oldukça temkinli yaklaşmış, hatta bazıları açıkça karşı çıkmış.
Fakat işte şimdi - beklenmedik bir şekilde - ortak bir payda bulunmuştu. Dujarric'in ifadeleri her ne kadar diplomatik bir dille süslenmiş olsa da, alt metni okumasını bilenler için oldukça netti: "Bu plan, İsrail-Filistin meselesine farklı bir perspektiften yaklaşıyor."
Peki Ya Detaylar?
Planın teknik detaylarına gelirsek - ki bunlar gerçekten karmaşık - öne çıkan bazı başlıklar var:
- Ekonomik işbirliği mekanizmalarının güçlendirilmesi
- Sınır güvenliğine yönelik yeni protokoller
- İnsani yardım koridorlarının genişletilmesi
- Bölgesel kalkınma projeleri için fon oluşturulması
Aslında bu maddelerin hiçbiri yeni değil. Fakat Trump'ın ekibi, bunları öyle bir paket haline getirmiş ki - nasıl desem - daha önce denenmemiş bir kombinasyon sunuyor adeta.
Tepkiler Karışık Ama...
Tabii ki herkes aynı fikirde değil. Bazı çevreler planı "gerçekçi bulmuyor" derken, diğerleri "en azından bir başlangıç" diye yorumluyor. Bir BM yetkilisi, ismini vermemek kaydıyla şunu söyledi: "Mükemmel olmayabilir, ama hiçbir şey yapmamaktan iyidir."
Dujarric'in açıklamalarındaki o incelikli dil aslında her şeyi anlatıyor bence. "Genel Sekreter, tüm tarafları diyaloğa davet ediyor" ifadesi, aslında kapının tamamen kapanmadığının göstergesi. Zaten diplomasi de biraz böyle bir şey değil mi? Bazen küçük adımlar, büyük kapıları aralayabiliyor.
Sonuçta, uluslararası ilişkilerde her zaman siyah ve beyaz yok. Bazen gri tonlar, en iyi çözümü sunabiliyor. BM'nin bu hamlesi de - ister beğenin ister beğenmeyin - en azından yeni bir soluk getirdi Ortadoğu gündemine.
