1898 yılında İngiltere'de bir mağazada yaşananlar, adeta bir film sahnesini andırıyor. Müşteriler, o güne kadar hiç karşılaşmadıkları bir şeyle tanıştıklarında, bazıları ayakta duramayıp yere yığıldı. Bayılanların sayısı o kadar fazlaydı ki, mağaza yönetimi ne yapacağını şaşırdı.
Peki neydi bu kadar şaşırtıcı olan? Aslında bugün her gün kullandığımız bir şeydi. Ama o dönem için tam bir devrim niteliğindeydi. Mağaza çalışanları, bayılan müşterileri ayıltmak için ellerindeki tek yöntemi denedi: amonyak koklatmak. Tabii bu yöntemin ne kadar işe yaradığı ise ayrı bir tartışma konusu.
Bir İlk ve Şok Etkisi
O dönemde insanlar, alışık olmadıkları bir deneyim yaşadılar. Bugünün standartlarında basit gibi görünen bu şey, o zamanlar insanları adeta büyülemişti. Kimileri heyecandan, kimileri ise korkudan bayıldı. Mağazanın içi bir anda telaşla doldu. Çalışanlar, müşterilerin üzerine eğilip onları ayıltmaya çalıştı.
Amonyak koklatma fikri de işte bu panik anında ortaya çıktı. O dönemin tıbbi bilgileriyle hareket eden yetkililer, bu yöntemin işe yarayacağını düşündü. Ancak bazı müşteriler, amonyak kokusundan daha da kötü oldu. İşin ironik tarafı, bayılmalara neden olan şeyin aslında zararsız olmasıydı.
Tarihin Tozlu Sayfalarından Bir An
Bu olay, o dönemin insanlarının ne kadar farklı bir dünyada yaşadığını gösteriyor. Bugün bize komik gelen bu tepkiler, aslında teknolojinin ve alışkanlıkların nasıl değiştiğinin bir kanıtı. Mağaza yönetiminin çaresizlikle başvurduğu yöntemler ise dönemin tıbbi anlayışını yansıtıyor.
Belki de o gün bayılan müşteriler, tarihe küçük bir not düşmüş oldu. Kim bilir, belki de torunlarına "Biz o şeyi ilk gördüğümüzde bayılmıştık" diye anlattılar. Tarih, bazen böyle ilginç detaylarla dolu.
