İstanbul'un Üsküdar semtinde, adeta zamanın durduğu bir köşe var: Karacaahmet Mezarlığı. Burası sadece bir kabristan değil, aynı zamanda şehrin hafızasına kazınmış canlı bir tarih kitabı. Özellikle de o görkemli servileriyle...
Asırlara Meydan Okuyan Yeşil Devler
Kim bilir kaç kuşağın altında dinlendiği bu ulu ağaçlar - belki de 500 yıldır oradalar! - İstanbul'un fısıldayan tanıkları sanki. Her biri, Osmanlı'nın ihtişamlı günlerinden cumhuriyetin coşkulu yıllarına kadar sayısız hikaye biriktirmiş.
Servilerin o kendine has hüzünlü görüntüsü, mezarlıkla öyle bir uyum sağlamış ki... İnsan ister istemez düşünmeden edemiyor: Acaba hangi padişah döneminde dikildi bu ağaçlar? Hangi tarihi olaylara tanık oldular?
Şehrin Nefes Alma Noktası
Günümüz İstanbul'unda beton yığınları arasında sıkışıp kalan bizler için Karacaahmet'in servileri, adeta bir oksijen cenneti. Şehrin gürültüsünden uzakta, huzur veren bir sessizlik sunuyorlar ziyaretçilerine.
- Bazı servilerin boyu 20 metreyi aşıyor
- Gövdelerindeki çatlaklar adeta tarihin izlerini taşıyor
- Yapraklarının hışırtısıyla eski İstanbul'u anlatıyor sanki
Mezarlık bekçisi Ahmet Amca'nın dediği gibi: "Bunlar sadece ağaç değil, her biri birer tarih abidesi. Kökleriyle İstanbul'un geçmişine tutunmuşlar." Haklı da... Belki de bu yüzden, servilerin altında dolaşırken insan kendini başka bir zamanda gibi hissediyor.
Koruma Çabaları ve Gelecek Kaygıları
Ne yazık ki bu yeşil hazine de tehdit altında. Şehirleşmenin baskısı, hava kirliliği ve bakımsızlık, servileri yavaş yavaş tüketiyor. Uzmanlar, önlem alınmazsa bu tarihi ağaçların yok olabileceği konusunda uyarıyor.
Yerel tarihçi Prof. Dr. Elif Yılmaz'ın konuyla ilgili yorumu oldukça çarpıcı: "Karacaahmet'in servilerini kaybetmek, İstanbul'un bir parçasını daha kaybetmek demek. Onlar sadece ağaç değil, şehrin kolektif hafızasının bir parçası."
Peki ne yapılabilir? İşte birkaç öneri:
- Ağaçların düzenli bakımı için uzman ekipler oluşturulmalı
- Ziyaretçilerin bilinçlendirilmesi amacıyla bilgilendirme panoları yerleştirilmeli
- Servilerin genetik örnekleri alınarak gelecek nesiller için koruma altına alınmalı
Sonuç olarak... Karacaahmet'in servileri, İstanbul'un nefes alan tarihi gibi. Onları korumak sadece ağaçları değil, şehrin ruhunu da korumak anlamına geliyor. Belki de bir gün, torunlarımız da bu görkemli ağaçların gölgesinde oturup İstanbul'un hikayelerini dinleyebilir.
