Düşünün ki, tam 12.000 yıl öncesine gidiyorsunuz. İnsanlık henüz tarımla yeni tanışmış, avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik düzene geçmeye çalışıyor. İşte Karahantepe tam da bu kritik döneme ait sırları açığa çıkarıyor adeta.
Şanlıurfa'da devam eden kazı çalışmaları, arkeoloji dünyasını altüst edecek nitelikte. Göbeklitepe'nin hemen yanı başındaki bu antik yerleşim, insanlığın yerleşik hayata geçiş sürecine dair bildiğimiz tüm ezberleri bozuyor desem yeridir.
Tarihin Sıfır Noktasından İnanılmaz Detaylar
Karahantepe kazı başkanı Prof. Dr. Necmi Karul'un aktardığına göre, burası sıradan bir arkeolojik alan değil. Tam aksine, neolitik dönemin en karmaşık ve gelişmiş yerleşimlerinden biri. Öyle ki, buradaki yapıların inşası için gereken organizasyon becerisi, bugün bile hayranlık uyandırıcı düzeyde.
Kazılarda ortaya çıkan T biçimli dikili taşlar, özenle işlenmiş taş aletler ve karmaşık mimari yapılar, o dönem insanının sanılandan çok daha gelişmiş olduğunu gösteriyor. Üstelik bu yapıların çoğu, günlük yaşam için değil, törensel amaçlarla inşa edilmiş gibi görünüyor.
Göbeklitepe'den Daha Eski mi?
Aslında Karahantepe ve Göbeklitepe'nin çağdaş olduğu düşünülüyor. Ancak Karahantepe'deki yerleşimin devamlılığı, buranın Göbeklitepe'den daha uzun süre kullanıldığına işaret ediyor. Yani insanlar burada daha kalıcı bir yaşam kurmuşlar.
Karahantepe'nin en çarpıcı yanı ise, buradaki insanların sadece avcı-toplayıcı olmadığını göstermesi. Yerleşik hayata geçişin ilk adımlarını atarken, aynı zamanda karmaşık sosyal yapılar ve inanç sistemleri de geliştirmişler.
Taş Devrinden Günümüze Uzanan İzler
Kazılarda bulunan obsidiyen aletler, hayvan kemikleri ve bitki kalıntıları, o dönemin beslenme alışkanlıklarına dair önemli ipuçları veriyor. İnsanların sadece avlanmakla yetinmeyip, çevrelerindeki kaynakları sistemli bir şekilde kullandıkları anlaşılıyor.
Belki de en şaşırtıcı olanı, bu kadar erken bir dönemde bile insanların sanat ve sembolizme bu denli önem vermesi. Taşlar üzerindeki işlemeler, hayvan figürleri ve soyut semboller, o dönem insanının iç dünyasının ne kadar zengin olduğunu gösteriyor.
Karahantepe kazıları hala devam ediyor ve her yeni buluntu, insanlık tarihine dair yepyeni sorular doğuruyor. Kim bilir, belki de önümüzdeki yıllarda buradan çıkacak yeni keşifler, tarih kitaplarını baştan yazdıracak nitelikte olacak.
Şanlıurfa'nın bu antik hazineleri bize şunu gösteriyor: İnsanlık tarihi sandığımızdan çok daha karmaşık ve şaşırtıcı. Ve Karahantepe, bu uzun yolculuğun belki de en önemli duraklarından biri.
