Gözler bir kez daha İran'ın kadim topraklarına çevrildi. UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde yer alan o eşsiz yapılar... Kimi binlerce yıllık geçmişiyle insanlık tarihine tanıklık etmiş, kimi sanatın ve mimarinin en nadide örneklerini taşıyor. Fakat şimdi hepsini bekleyen sessiz bir tehlike var: çatlaklar.
Evet, yanlış duymadınız. İran'ın kültürel mirasının en değerli parçaları adeta birer birer çöküş sinyali veriyor. Uzmanların yaptığı son incelemelerde ortaya çıkan manzara gerçekten içler acısı. Tarihi yapıların temellerinden duvarlarına kadar uzanan derin çatlaklar... Bunlar sıradan çatlaklar değil, yapıların bütünlüğünü tehdit eden ciddi yarıklar.
Zaman Daralıyor: Acil Müdahale Şart
Durum o kadar vahim ki, yetkililer bile durumun ciddiyetini kabul etmek zorunda kaldı. Restorasyon uzmanları, mühendisler ve tarihçilerden oluşan bir ekip, çatlakların boyutunu ve nedenlerini araştırıyor. Peki neden oluyor bunlar? Aslında cevap çok basit: ihmalkarlık ve yanlış restorasyon uygulamaları.
Şöyle düşünün: yüzyıllar boyunca ayakta kalmayı başarmış bu yapılar, modern dünyanın hoyrat ellerinde can çekişiyor. Yanlış malzeme kullanımı, yetersiz bakım, kontrolsüz şehirleşme... Hepsi bu tarihi hazineleri kemirip duruyor.
UNESCO Ne Diyor?
UNESCO yetkilileri konuya ilişkin resmi bir açıklama yapmaktan kaçınsa da, söylentiler kurumun oldukça endişeli olduğu yönünde. Dünya mirası listesindeki bir eserin zarar görmesi sadece İran'ın değil, tüm insanlığın kaybı olarak görülüyor. Zira bu yapılar hepimizin ortak kültürel mirası.
İran Kültür Mirası Kurumu yetkilileri ise konuya daha temkinli yaklaşıyor. "Gerekli önlemleri alıyoruz" açıklamaları yetmezmiş gibi, bir de bütçe sıkıntılarından bahsediyorlar. Oysa tarihi eserlerin korunması için para harcamak, geleceğe yapılan en değerli yatırımlardan biri değil mi?
Peki Ya Çözüm?
Uzmanların bu konuda oldukça net görüşleri var:
- Öncelikle bilimsel restorasyon yöntemleri uygulanmalı
- Uluslararası işbirliğiyle uzman ekipler oluşturulmalı
- Koruma çalışmaları için özel fon ayrılmalı
- Yapılar sürekli izlenmeli ve risk haritaları çıkarılmalı
Kısacası, iş sadece çatlakları sıvamakla bitmiyor. Köklü ve sürdürülebilir bir koruma politikası şart. Yoksa gelecek nesillere aktaracak mirasımız kalmayacak.
Sonuç olarak, İran'daki bu durum aslında tüm dünya için bir uyarı niteliğinde. Kültürel mirasımıza sahip çıkmazsak, geriye sadece fotoğraflarda gördüğümüz anılar kalacak. Unutmayalım ki, geçmişi korumak geleceği inşa etmektir.
