İzmir'in Kemalpaşa ilçesinde adeta tarihin sayfalarını karıştırır gibiydiler. Ulucak Höyüğü'ndeki arkeologlar, her kürek toprakta biraz daha heyecanlanıyorlardı. Sonra o an geldi... Toprağın altından çıkan o küçük heykelcikler, aslında ne kadar büyük bir keşfin habercisi olduklarını henüz bilmiyorlardı.
Beş minik heykelcik. Sekiz bin yıllık. İnsan düşünmeden edemiyor - acaba kimler yapmıştı bunları? Hangi duygularla, hangi inançlarla şekillendirmişlerdi bu toprakları?
Tarihin Derinliklerinden Gelen Sessiz Tanıklar
Kazı başkanı Prof. Dr. Özlem Çevik'in sesindeki o titreme her şeyi anlatıyordu aslında. "Bunlar sadece heykelcikler değil" diyordu, "bize seslenen binlerce yıllık tanıklar." Haklıydı da. Her biri farklı formda, farklı anlamlar taşıyan bu eserler, Neolitik dönem insanının sanat anlayışına, belki de inanç dünyasına dair ipuçları veriyor.
İnsan ister istemez hayal ediyor: O dönemde bu topraklarda yaşayan insanlar, günlük hayatlarının yanında böyle sanat eserleri üretmek için zaman ayırıyorlardı. Bu da bize o toplumun ne kadar gelişmiş olduğunu gösteriyor aslında.
Detaylar Konuşuyor
- Heykelciklerin tam olarak hangi amaçla yapıldığı henüz kesinleşmese de, dini ritüellerde kullanılmış olma ihtimalleri oldukça yüksek
- Her biri farklı boyutlarda ve şekillerde - sanki her biri farklı bir hikaye anlatıyor gibi
- Kilden yapılmaları ve binlerce yıl toprak altında bozulmadan kalmaları, o dönemin üretim tekniklerinin ne kadar gelişkin olduğunu gösteriyor
Aslında düşününce... Bu küçük heykelcikler bize sadece geçmişi değil, insanlığın sanatla olan kadim ilişkisini de hatırlatıyor. Sekiz bin yıl önce de insanlar kendini ifade etmek, inançlarını somutlaştırmak için sanatı kullanıyormuş.
Neden Bu Kadar Önemli Bu Keşif?
Bazı buluntular vardır, tarih kitaplarını yeniden yazdırır. İşte bu heykelcikler de onlardan biri olmaya aday. Anadolu'nun Neolitik dönemine dair bildiklerimizi sorgulamamıza neden olabilirler. Belki de o dönemin sanat anlayışı sandığımızdan çok daha karmaşıktı. Kim bilir?
Prof. Dr. Çevik'in dediği gibi, "Her yeni buluntu bizi biraz daha şaşırtıyor." Ve aslında bu şaşkınlık çok güzel bir şey - çünkü bilmediğimiz ne çok şey olduğunu hatırlatıyor bize.
İzmir'deki bu höyük, her sezon yeni sürprizlerle çıkıyor karşımıza. Sanki tarih, sabırla okunmayı bekliyor. Ve bizler de her kürek toprakla biraz daha yaklaşıyoruz geçmişimize. Belki de asıl keşfettiğimiz, insanlığın ortak hikayesidir, kim bilir...
