Dünyanın en büyük teknoloji devlerinden Google, deprem erken uyarı sistemlerinde adeta bir çığır açıyor. Şirketin geliştirdiği yeni teknoloji sayesinde, dünya genelinde 2 milyardan fazla Android işletim sistemli akıllı telefon, artık sismik hareketleri gerçek zamanlı olarak algılayabiliyor.
Peki bu sistem nasıl çalışıyor? Aslında oldukça basit bir mantığa dayanıyor. Telefonlarımızda bulunan ivmeölçerler (accelerometer), normalde ekranın dikey/yatay konumunu belirlemek için kullanılıyor. Ancak Google mühendisleri, bu sensörlerin deprem sırasındaki sarsıntıları da tespit edebileceğini fark etmiş.
Küresel Bir Erken Uyarı Ağı
Şöyle düşünün: Milyarlarca telefon, anlık olarak sismik veri toplayan mini istasyonlara dönüşüyor. Sistem, bir bölgedeki çok sayıda telefondan gelen sarsıntı verilerini analiz ederek, depremin merkez üssünü ve büyüklüğünü neredeyse anında belirleyebiliyor.
Google'ın bu projesi ilk olarak 2020'de Kaliforniya'da test edilmişti. Ancak şimdi, teknoloji küresel ölçekte kullanıma sunuluyor. Özellikle deprem ölçüm istasyonlarının az olduğu bölgeler için bu sistem bir can simidi niteliğinde.
Nasıl Çalışıyor?
- Telefonunuzdaki sensörler sarsıntıyı algılıyor
- Veriler şifrelenmiş olarak Google'ın sunucularına gönderiliyor
- Algoritmalar, depremin parametrelerini hesaplıyor
- Risk altındaki bölgelere anında uyarı gidiyor
İşin ilginç yanı, sistem o kadar hassas ki, insanların hissetmeyeceği kadar küçük sarsıntıları bile tespit edebiliyor. Tabii bu da deprem araştırmaları için altın değerinde veri anlamına geliyor.
Google yetkilileri, bu sistemin geleneksel sismometrelerin yerini almayacağını, ancak onları tamamlayacağını vurguluyor. Özellikle de deprem erken uyarı sistemlerinin olmadığı ülkelerde, bu teknolojinin hayat kurtarıcı olabileceği belirtiliyor.
Peki ya gizlilik? Google, toplanan verilerin yalnızca deprem tespiti için kullanıldığını ve kişisel bilgiler içermediğinin altını çiziyor. Sistem tamamen otomatik ve anonim olarak çalışıyor.
Bu teknoloji şu anda 30'dan fazla ülkede aktif olarak kullanılıyor. Türkiye gibi deprem kuşağındaki ülkeler için ise önümüzdeki aylarda devreye girmesi bekleniyor. Belki de bir sonraki depremde, telefonunuzdan gelen o uyarı, sizin ve sevdiklerinizin hayatını kurtaracak.
