Evi olan da kiracı olan da şu günlerde aynı sorunun cevabını arıyor: Kasım ayında kiralara ne kadar zam gelecek? Aslında bu sorunun cevabı TÜİK'in açıklayacağı enflasyon verilerinde gizli. Ama işin detayları sandığınızdan daha karmaşık olabilir.
Kira Zammı İçin Geri Sayım Başladı
Kasım ayına sayılı günler kala hem ev sahipleri hem de kiracılar için heyecanlı bekleyiş sürüyor. Çünkü bu ayın sonunda -neredeyse kesin gibi- TÜİK, eylül-ekim-kasım aylarının TÜFE ortalamasını açıklayacak. Bu rakam, yıllık kira artışlarının da belirleyicisi olacak.
Peki bu hesaplama nasıl yapılıyor? Aslında kulağa karışık gelse de formül oldukça basit: Son 12 aylık TÜFE ortalaması alınıyor ve bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırılıyor. Ama işte bu noktada dikkat edilmesi gereken incelikler var.
Hesaplama Yaparken Bunlara Dikkat!
Öncelikle şunu netleştirelim: Kira artış oranı, sözleşmede farklı bir şey yazmıyorsa, bir önceki yılın aynı dönemine göre TÜFE'nin yüzde kaç arttığına bakılarak belirleniyor. Yani kasımda açıklanacak oran, 2024 kasımından 2025 kasımına kadar olan değişimi gösterecek.
Ancak işin püf noktası şu: Eğer sözleşmenizde "enflasyon oranında artış" gibi belirsiz bir ifade varsa, bu durumda TÜİK'in açıkladığı yıllık enflasyon oranı esas alınıyor. Aradaki fark sandığınızdan daha büyük olabilir!
- TÜFE'ye göre hesaplama: Son 12 aylık ortalamanın önceki yılla karşılaştırılması
- Yıllık enflasyona göre hesaplama: Mevcut yıl kasım ayının bir önceki yıl kasım ayına göre değişimi
- Sözleşme detayı: Hangi yöntemin uygulanacağı sözleşmede net olarak belirtilmeli
Ev Sahipleri ve Kiracılar İçin Kritik Uyarılar
Bu konuda her iki tarafın da haklarını iyi bilmesi gerekiyor. Özellikle şu noktaları atlamamakta fayda var:
Kiracılar için: Eğer ev sahibiniz yasal oranın üzerinde zam talep ediyorsa, bu talebi reddetme hakkınız var. Üstelik böyle bir durumda hiç tereddüt etmeden hukuki yollara başvurabilirsiniz. Ama tabii ki ilişkileri germemek adına önce iletişim kurmak her zaman daha iyidir.
Ev sahipleri için: Unutmayın ki yasal sınırları aşan zam talepleri, sizi mağdur durumuna düşürebilir. Hele ki kiracınız hukuki süreç başlatırsa, işler daha da karmaşık bir hal alabilir. O yüzden her zaman yasal sınırlar içinde kalmak en akıllıcası.
Peki Ya Zam Oranı Beklentilerin Altında Kalırsa?
Bu ihtimali de göz ardı etmemek lazım. Eğer açıklanan oran beklediğinizden düşükse, sözleşmenizde farklı bir madde olup olmadığını kontrol edin. Bazı sözleşmelerde "en az yüzde X oranında artış" gibi maddeler bulunabiliyor. Tabii bu tür maddelerin yasal sınırlar içinde olması şartıyla.
Son bir not: Eğer kira artışı konusunda anlaşmazlık yaşarsanız, mutlaka bir hukukçudan destek alın. Küçük gibi görünen detaylar büyük sorunlara yol açabilir. Unutmayın, hem ev sahipleri hem de kiracılar için en iyi çözüm, karşılıklı anlayış ve yasalara uygun hareket etmekten geçiyor.
Kasım ayının son günlerini iple çekiyoruz. TÜİK'in açıklayacağı veriler, milyonlarca kiracı ve ev sahibinin bütçesini doğrudan etkileyecek. Umarım her iki taraf için de adil bir denge sağlanır.
