Gayrimenkul dünyasının ticaret cephesinde işler pek de iç açıcı değil. Son dönemde adeta bir 'sessiz fırtına' yaşanıyor – dışarıdan bakınca her şey normal görünse de, rakamlar bambaşka bir hikaye anlatıyor.
Öyle ki, ticari gayrimenkulde reel kayıplar son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. Kimileri bunu 'kağıt üzerinde bir düşüş' diye geçiştirmeye çalışsa da, bizzat sektörün içindekiler durumun vahametinin farkında.
Rakamlar Ne Diyor?
Şöyle bir gerçek var: Ofisler, AVM'ler ve diğer ticari yapılar için talep düşüşte. Kiralar nominal olarak artsa bile, enflasyonun altında kalması reel anlamda değer kaybı anlamına geliyor. Yani paranız eriyor, hem de hızla!
İşin ilginç yanı, bu durum sadece küçük yatırımcıları değil, büyük oyuncuları da vuruyor. Portföylerinde tonla ticari gayrimenkul bulunduran şirketler bile 'acaba satmalı mıyız?' diye düşünmeye başladı.
Peki Neden?
- Ekonomik belirsizlik (herkesin malumu)
- Perakende sektöründeki dönüşüm (online alışveriş çığ gibi büyüyor)
- Ofis kültüründeki değişim (hibrit çalışma modelleri)
- Finansman maliyetlerindeki artış (faizler cabası)
Bir emlak danışmanı, "Artık 'yeri dolsa yeter' mantığı çalışmıyor" diyor. Haklı da! Eskiden merkezi bir lokasyondaki ofis binası kendi kendini doldururdu. Şimdi öyle mi? Kiracı bulsanız bile, kira artışları enflasyonu yakalayamıyor.
Fırsat Avcıları Ne Yapıyor?
Bazı keskin gözler bu durgunluğu fırsata çevirmeye çalışıyor. Özellikle nakit gücü yüksek yatırımcılar, 'distressed asset' denilen sıkıntılı varlıkları ucuza kapma peşinde. Ama bu işin ehli olmayanlar için riskli bir oyun!
Uzmanların ortak görüşü şu: "2024'te ticari gayrimenkulde seçici olmak şart." Her önüne gelen projeye atlamak yerine, lokasyonu sağlam, alternatif kullanım potansiyeli yüksek ve uzun vadeli sözleşmeli varlıklara yönelmek gerekiyor.
Kısacası, ticari gayrimenkul piyasası şu an bir dönüm noktasında. Eski alışkanlıklarla yatırım yapmak isteyenler için zor günler kapıda. Ama her krizde olduğu gibi, bu fırtınayı doğru okumayı bilenler için fırsatlar da var elbette...
