Çukurova'nın verimli topraklarında ürün çeşitliliği artarken, çiftçiler alternatif ürünlere yöneliyor. Devletin son yıllarda sağladığı hibe, düşük faizli kredi ve vergi avantajları sayesinde birçok üründe çeşitlilik ve verim artışı yaşanıyor. Üreticiler artık seralarda tropikal meyve yetiştiriciliğine başladı.
Muz Üretiminde Dev Atılım
Adana'da devlet desteklerinin etkisiyle hızla büyüyen muz serası yatırımları, kenti Türkiye'nin muz üretiminde Mersin'in ardından ikinci sıraya taşıdı. 2017'de 75 dekar olan üretim alanı bugün 7.500 dekara ulaşarak inanılmaz bir büyüme kaydetti.
TMMOB'a bağlı Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Ahencan Tayakısı, serada muz üretiminin verilen teşviklerle birlikte son yıllarda ciddi oranda arttığını belirtti.
Üretim Maliyetleri ve Karlılık
Yüksek üretim maliyetleri döneminde çiftçilerin teşviklerden yararlanarak sera yatırımlarını artırdığını ifade eden Tayakısı, seradaki verimin açık alana göre daha yüksek olduğunu vurguladı.
"Burada dekar başına rekolte yaklaşık 5 ile 8 ton arasında değişebiliyor" diyen Tayakısı, "Bakım koşullarına göre farklılık gösteriyor ancak üreticiler genelde iyi baktığı için açık alandaki muz üretimine göre verimler daha yüksek. Dekar maliyeti 30-35 bin lira civarında olan bir üretimden bahsediyoruz. Sonuçta 5-8 ton arasında ürün alınıyor. Kilogram maliyeti 8 lira civarında" açıklamasını yaptı.
Teşviklerin Dengeleyici Etkisi
Muz üretiminin çiftçiler için karlı bir yatırım olduğunu aktaran Tayakısı, "Şu an için karlı bir yatırım. Teşviklerin durması belki bir bakıma tarımsal üretim politikasını dengelemek amacıyla iyi olmuş olabilir" dedi.
Tayakısı, teşviklerin devam etmesi durumunda Adana'nın muz serası şehri olacağını ve narenciyeden sonra en fazla üretimin muz olacağını belirtti. Böyle bir ortamda arz-talep dengesinin bozulabileceğini ve üreticinin karı açısından sıkıntılar yaşanabileceğini ifade etti.
"Bu sera alanlarının artışından da görüldüğü gibi ilk başta olumlu karşılandı ama üretim alanları kontrolsüz bir şekilde büyümeye başladı" diyen Tayakısı, tarımın her dalında benzer durumlar yaşandığını söyledi.
Çiftçi Deneyimleri
Devlet teşviki ile birlikte muz üretimine başlayan çiftçi Mustafa Ateş, desteklerin üretime ciddi katkı sağladığını söyledi. 2019 yılında muz yetiştiriciliğine başladığını belirten Ateş, "O dönem devlet teşviği devam ediyordu. Faizi çok düşük, sübvansiyonlu bir krediydi. Maliyet girdisi seraların çok yüksek olduğu için teşvik bizim için çok iyi oldu" dedi.
Ateş, muz üretimine başlamasının en önemli sebebinin teşvikin olması olduğunu vurguladı. Şu anda 30 dekar alanda üretime devam ettiklerini belirten Ateş, "Kurulumla birlikte fidelerimizi diktik, işlemlerimizi yaptık ve ilk dikimden 12 ay sonra ilk hasadımızı aldık. Bir fideden yaklaşık 5-6 hasat aldık, süreç iyi ilerliyor. Dönüme 5 ile 7 ton arasında verim elde edebiliyoruz" ifadelerini kullandı.
