Kimileri için rahatlama yöntemi, kimileri içinse sinir bozucu bir alışkanlık: Parmak çıtlatmak. Peki bu sesin ardında yatan gerçek ne? Bilim dünyası yıllardır bu konuda farklı görüşler sunuyor.
Eklemlerdeki Gizemli Sesin Kaynağı
Şu an elinizi kulağınıza götürüp parmaklarınızı çıtlatsanız, o tanıdık 'çıt' sesini duyarsınız. İşte o ses, eklem sıvısındaki gaz kabarcıklarının patlamasından başka bir şey değil. Tabii bu kadar basit değil, detaylara inelim...
Eklemlerimiz, sinovyal sıvı denilen kaygan bir maddeyle çevrili. Bu sıvı, eklem hareketlerini kolaylaştırıyor. Parmaklarınızı çektiğinizde, eklem aralığı genişliyor ve sıvı içindeki basınç düşüyor. Basınç düşünce, sıvıda çözünmüş gazlar (çoğunlukla karbondioksit) kabarcık haline geliyor. İşte o meşhur ses, bu kabarcıkların patlamasıyla ortaya çıkıyor.
Kireçlenme Yapar mı? Uzmanlar Ne Diyor?
En çok merak edilen soru bu: Acaba bu masum görünen alışkanlık, ileride eklemlerde kireçlenmeye yol açar mı? 50 yılı aşkın süredir devam eden araştırmalar gösteriyor ki, parmak çıtlatmakla osteoartrit (kireçlenme) arasında bir bağlantı yok. Hatta kendini bu konuda kobay olarak kullanan bir doktorun (Donald Unger) 60 yıl boyunca sadece sol elinin parmaklarını çıtlattığı ve iki elinde de herhangi bir sorun olmadığını kanıtladığı ünlü bir deney var!
Ancak şunu da eklemek gerek: Eğer çıtlatma sırasında ağrı hissediyorsanız, bu başka bir sorunun işareti olabilir. Bu durumda bir uzmana danışmakta fayda var.
Peki Ya Parmak Şekli Bozulur mu?
Çevrenizde mutlaka "Çok çıtlatırsan parmakların eğrilir" diyenler olmuştur. Bilimsel veriler, bu efsaneyi desteklemiyor. Düzenli parmak çıtlatmanın, parmakların şeklini bozduğuna dair hiçbir kanıt yok. Tabii ki aşırı zorlamalar ve travmatik hareketler hariç!
Eklemler üzerine yapılan MR görüntülemeleri, çıtlatma sonrası eklemlerde herhangi bir hasar olmadığını gösteriyor. Ancak yine de, eklemlerinizi sürekli zorlamanın iyi bir fikir olmadığını söylemeden geçmeyelim.
Parmak Çıtlatma Bağımlılık Yapar mı?
Bazı insanlar için bu eylem neredeyse bir bağımlılık halini alıyor. Psikolojik olarak rahatlama hissi verdiği için sürekli tekrarlanabiliyor. Stres anlarında veya gergin olduğumuzda bu hareketi yapma eğiliminde olmamız da tesadüf değil.
Ancak şunu unutmayın: Eğer bu alışkanlık sosyal ortamlarda rahatsızlığa yol açıyorsa, belki de azaltmanın zamanı gelmiştir. Sonuçta, yanınızdaki insanların kulakları çınlamasın!
Sonuç olarak, bilimsel veriler parmak çıtlatmanın zararsız olduğunu söylüyor. Ama her şeyde olduğu gibi, aşırıya kaçmamakta fayda var. Eklemlerinizle oynamak size keyif veriyor olabilir, ancak vücudunuzun sinyallerini de dinlemeyi ihmal etmeyin.
