Çocuklarda ve ergenlerde uyku problemleri giderek yaygınlaşırken, ailelerin bu soruna çare olarak başvurduğu melatonin takviyeleri konusunda uzmanlardan kritik uyarılar geliyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Seçkin, özellikle son dönemde artan rastgele melatonin kullanımının ciddi riskler barındırdığını vurgulayarak, sağlıklı uyku için temel prensiplere dikkat çekti.
Uykusuzluk Her Yaş Grubunu Etkiliyor
Dr. Şirin Seçkin, uyku sorununun her yaştan çocuğu etkilediğini belirterek önemli bir istatistik paylaştı. Özellikle ergenlik dönemindeki çocukların yaklaşık dörtte birinin uykuya dalmakta güçlük çektiğini ifade etti. Uykunun beyin gelişimi, öğrenme kapasitesi ve genel vücut sağlığı için hayati önem taşıdığını söyleyen Seçkin, yeterli uyuyamayan çocukların dikkat dağınıklığı, öğrenme güçlüğü ve ruh sağlığı sorunları yaşayabileceğine dikkat çekti.
Melatonin Zehirlenmelerinde Endişe Verici Artış
Dr. Seçkin'in altını çizdiği en çarpıcı veri, melatonin kaynaklı zehirlenme vakalarındaki inanılmaz artış oldu. ABD'de son 10 yılda melatonin nedeniyle hastaneye başvuran çocuk sayısının 500 kat arttığını açıkladı. Birçok ebeveynin melatonin'i bir uyku ilacı olarak gördüğünü ancak bunun yanlış bir algı olduğunu vurguladı.
"Melatonin vücutta doğal olarak üretilen bir hormondur, asıl işlevi gece ve gündüz farkını ayırt etmeye yardımcı olmaktır. Uykuya dalma sürecini sadece birkaç dakika hızlandırır, kalıcı bir çözüm değildir" diyen Seçkin, yanlış doz ve sürekli kullanımın çocukların hormon dengesini ve doğal uyku ritmini bozabileceği konusunda uyardı. Melatoninin sadece jet lag gibi geçici durumlarda ve mutlaka doktor kontrolünde kullanılması gerektiğinin altını çizdi.
Uykusuzluğun Asıl Nedenleri: Ekran ve Beslenme
Çocuklarda uyku sorunlarının temelinde genellikle aile içi hatalı uygulamaların yattığını belirten Dr. Seçkin, iki ana faktöre dikkat çekti:
Ekran kullanımı: Yatma saatinde telefon, tablet veya bilgisayar kullanımına izin verilmesi, çocuğun uyku hormonlarının salgılanmasını engelliyor. Özellikle sosyal medya ve oyun bağımlılığı uyku düzenini ciddi şekilde bozuyor.
Yanlış beslenme alışkanlıkları: Akşam saatlerinde şekerli ve yüksek kalorili gıdalar tüketmek, çocukların hormonlarını uyararak beyin aktivitelerini artırıyor ve uykuya geçişi zorlaştırıyor.
Dr. Seçkin, tüm bu önlemlere rağmen çocuğun uyku problemi devam ediyor ve bu durum günlük hayatını, okul başarısını olumsuz etkiliyorsa, ailelerin vakit kaybetmeden bir uzmandan profesyonel yardım alması gerektiğini söyledi.
Sağlıklı Uyku İçin Altın Kurallar
Uzman isim, kaliteli ve yeterli uyku için şu temel önerilerde bulundu:
- Düzenli bir uyku rutini oluşturmak (her gün aynı saatte yatıp kalkmak)
- Yatmadan en az bir saat önce ekran kullanımını tamamen sonlandırmak
- Yatma öncesi sakinleştirici aktiviteler yapmak (kitap okumak, hafif müzik dinlemek)
- Gün içinde yeterli fiziksel hareket ve egzersiz yapmak
- Yatak odasının karanlık, serin ve sessiz olmasını sağlamak
Sonuç olarak, melatonin bir sihirli değnek değil. Çocuklarda sağlıklı uyku alışkanlıklarının kazanılması, ancak ekran sınırlaması, düzenli rutinler ve doğru beslenme gibi temel yaşam tarzı değişiklikleriyle mümkün olabilir.
