Devlet memurlarının en çok merak ettiği konulardan biri, disiplin cezası almanın kariyerlerindeki kademe ilerlemesine etkisi. Özellikle "aylıktan kesme" cezası alan personelin, bulunduğu kademede bir yılı doldurması durumunda ilerleme hakkı olup olmadığı sıkça sorgulanıyor. 2 Aralık 2025 tarihinde gündeme gelen bu soru, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ilgili maddeleri ışığında netlik kazandı.
Kanunda Kademe İlerlemesinin Şartları Neler?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 64. maddesi, kademe ilerlemesinin temel kurallarını belirliyor. Maddeye göre, bir memurun kademe ilerlemesi yapabilmesi için iki temel koşul bulunuyor. İlk olarak, memurun bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması gerekiyor. İkinci şart ise, bulunduğu derecede ilerleyebileceği boş bir kademenin mevcut olması.
Kanunun aynı maddesinde, son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara bir ilave kademe ilerlemesi hakkı tanınıyor. Bu ek kademe, memurun aylık derecesinin yükseltilmesi sırasında dikkate alınıyor. Ancak bu hüküm, normal kademe ilerlemesinden farklı ve ek bir avantaj olarak öne çıkıyor.
Aylıktan Kesme Cezası Ne Anlama Geliyor?
Disiplin cezaları, kanunun 125. maddesinde düzenleniyor. Aylıktan kesme cezası, memurun brüt aylığından 1/30 ile 1/8 arasında bir kesinti yapılması anlamına geliyor. Bu cezayı gerektiren fiiller arasında, kasıtlı olarak görevleri yapmamak, özürsüz bir-iki gün göreve gelmemek, amire saygısızlık veya devlet malını özel menfaat için kullanmak gibi haller sayılıyor.
Önemli olan nokta, aylıktan kesme cezasının bir disiplin yaptırımı olmasına rağmen, normal kademe ilerlemesinin önüne otomatik bir engel çıkarmaması. Yani, bir memur yıl içinde bu cezayı almış olsa bile, yukarıda belirtilen iki temel şartı (bir yıllık süreyi doldurma ve boş kademe olması) taşıyorsa, kademe ilerlemesi hakkını kaybetmiyor.
Sonuç ve Değerlendirme
Hukuki değerlendirmeler, konuyu net bir şekilde ortaya koyuyor. Aylıktan kesme cezası alan bir memura, 64. maddenin ikinci fıkrası kapsamında normal kademe ilerlemesi uygulanması gerektiği belirtiliyor. Bu ceza, sadece son sekiz yıl disiplinsiz hizmet şartına bağlı olarak verilen ek kademe ilerlemesi hakkını etkiliyor. Diğer bir deyişle, disiplin cezası alan memur, o yıl için normal kademesini alabilirken, sekiz yıllık temiz sicil gerektiren ek kademe avantajından yararlanamıyor.
Kademe ilerlemeleri, atamaya yetkili amir onayı ile ve bazen toplu onaylarla gerçekleştiriliyor. Haksız yere kademe ilerlemesi yapıldığı sonradan tespit edilirse, bu ilerleme iptal edilebiliyor. Memurların, hak ve yükümlülüklerini iyi bilmeleri, kariyer planlamaları açısından büyük önem taşıyor.
