Devlet memurlarının, yakınlarının ciddi sağlık sorunlarında bakım sağlamak amacıyla kullanabildiği refakat izni, belirli şartlara bağlı. Bu iznin kullanılabilmesi için gerekli olan sağlık kurulu raporunun içermesi gereken kritik bilgiler, memurların haklarını doğru kullanabilmeleri açısından büyük önem taşıyor.
Refakat İzni Nedir ve Kimler Yararlanabilir?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 105. maddesi, memurlara önemli bir hak tanıyor. Buna göre, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek anne, baba, eş, çocuk veya kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi ya da tedavisi uzun süren bir hastalığa yakalanması durumunda, bu durum bir sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmek şartıyla, memura aylık ve özlük hakları korunarak üç aya kadar izin veriliyor. Gerektiğinde bu süre bir katına, yani toplamda altı aya kadar uzatılabiliyor.
Sağlık Kurulu Raporunda Bulunması Zorunlu Olan Maddeler
Konuya ilişkin usul ve esaslar, 29 Ekim 2011 tarihli ve 28099 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle düzenlenmiş durumda. Refakat izni almak isteyen bir memurun başvurusuna esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda aşağıdaki hususların mutlaka yer alması gerekiyor:
1. Refakati Gerektiren Tıbbi Sebepler: Hastanın hangi tıbbi tanı veya durum nedeniyle refakatçiye ihtiyaç duyduğu açıkça belirtilmeli.
2. Hayati Tehlike Beyanı: Raporda, hastaya "refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunduğu" ifadesinin açıkça yazılı olması şart. Bu ifadenin eksikliği, izin talebinin reddine neden olabilir.
3. Sürekli ve Yakın Bakım İhtiyacı: Hastanın durumunun "sürekli ve yakın bakım gerektirdiği" de rapora işlenmek zorunda. Bu iki ifade (hayati tehlike ve sürekli bakım) birlikte bulunmalıdır.
4. Refakat Süresi: İzin talebine konu olan refakat süresi, üç ayı geçmeyecek şekilde rapor üzerinde belirtilmeli.
5. Refakatçide Aranan Özel Nitelikler: Hasta için özel bir bakım becerisi veya tıbbi müdahale gerekiyorsa, refakatçinin sahip olması gereken bu özel nitelikler raporda açıklanmalı.
Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Önemli Kurallar
Yönetmelik, refakat izni kullanımına ilişkin bazı sınırlamalar da getiriyor. Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz. Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı verilecek toplam refakat izni süresi ise kanunen altı ayı geçemez.
Önemli bir ayrıntı: Sağlık kurulu raporunda refakatçi olacak memurun adı ve soyadının yazılmasına gerek yoktur. Rapor, hastanın durumunu ve refakat ihtiyacını belgelemekle yükümlüdür.
İzin süresi içinde refakati gerektiren durum ortadan kalkarsa, memurun izin bitimini beklemeden derhal görevine dönmesi gerekiyor. Aksi takdirde, izinsiz ve özürsüz olarak görevi terk etmiş sayılarak haklarında ilgili kanun hükümleri uygulanabiliyor. Memurların bu önemli hakkı kullanırken, yönetmelikte belirtilen tüm şartları eksiksiz sağlamaları ve raporlarında gerekli tüm ifadelerin bulunduğundan emin olmaları büyük önem taşıyor.
