Elektrikli scooter (e-skuter) sektörünü düzenleyen kurallarda köklü değişiklikler yapıldı. Elektrikli Skuter Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 2 Aralık 2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme, kullanıcı güvenliğinden veri takibine, işletmecilerin sorumluluklarından yerli üretime kadar birçok alanda yeni hükümler içeriyor.
Güvenlik ve Denetimde Yeni Dönem: Coğrafi Çitleme ve Anlık Veri Paylaşımı
Yönetmelikle birlikte sektöre yeni bir kavram olan 'coğrafi çitleme' tanımı eklendi. Bu sistem sayesinde, belirli alanlara (örneğin yaya yoğun caddeler, tarihi bölgeler) e-skuter girişi veya bu alanlarda yapılabilecek eylemler, yazılım üzerinden otomatik olarak kısıtlanabilecek. Böylece kazaların sık yaşandığı bölgelerde güvenlik artırılacak.
Denetim mekanizması da önemli ölçüde güçlendirildi. Yetki belgesi sahibi işletmeler, scooter'ların seri, plaka ve ID numaraları ile konum bilgilerini U-Net sistemine işlemekle yükümlü. Konum bildirim sıklıkları ise şu şekilde belirlendi: Sürüş halindeki bir skuterin konumu 3 dakikada bir, sürüşü yeni bitmiş olanın konumu en geç 10 dakika içinde, sürüş dışındaki herhangi bir hareketin konumu ise anlık olarak bildirilecek.
İşletmecilere Yeni Yükümlülükler: Çağrı Merkezi ve Yerli Üretim Kotası
E-skuter kiralama işletmelerinin sorumlulukları da genişletildi. İşletmelere, 7 gün 24 saat kesintisiz hizmet verecek bir çağrı merkezi veya aynı işlevi görecek bir mobil uygulama bulundurma zorunluluğu getirildi. Mobil uygulamalarda kullanıcılar için skuter konumu, şarj durumu, tahmini menzil, yasak bölgeleri gösteren coğrafi çitleme haritası, anlık ücret bilgisi ve karbon ayak izi karşılaştırması gibi bilgilerin yer alacağı arayüzler zorunlu hale geldi.
İşletmeler ayrıca, her ay düzenli olarak kaza ve şikayet verilerini U-Net sistemine iletecek. İzin süreleri ise 2 yıl olarak belirlenirken, bu sürenin bitiminde yeni başvuru yapılmaması durumunda, gerekli harcın ödenmesi şartıyla izin 1 yıl daha uzatılabilecek.
En dikkat çekici düzenlemelerden biri ise yerli üretim şartı. Yeni yönetmeliğe göre, işletmeler hizmet verecekleri scooter filosunun en az %30'unu, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tebliğine uygun olarak Türk Standardları Enstitüsü (TSE) tarafından belgelendirilen yerli üreticilerden temin etmek zorunda. Bu önemli hüküm, sektöre hazırlık süresi tanınması amacıyla 1 Temmuz 2026 tarihinde uygulamaya girecek.
Piyasa Dengesi ve Sonuçlar
Yönetmelik, piyasadaki araç dağılımını da düzenliyor. Buna göre, bir işletme herhangi bir ilçe veya bölgede toplam izinli skuter sayısının en az %70'ini (Kasım-Şubat döneminde bu oran %40'a düşüyor), en fazla ise %130'unu bulundurabilecek. Bu kural, belirli bir işletmenin piyasayı tekeline almasını engelleyerek sağlıklı bir rekabet ortamı oluşturmayı hedefliyor.
Özetle, Resmi Gazete'de yayımlanan bu kapsamlı değişiklik, hızla büyüyen ve günlük hayatın bir parçası haline gelen paylaşımlı elektrikli scooter sektörünü daha güvenli, şeffaf ve denetlenebilir bir yapıya kavuşturmayı amaçlıyor. Coğrafi çitleme ile güvenlik, anlık veri paylaşımı ile denetim, yerli üretim kotası ile de milli ekonomiye katkı sağlanması hedefleniyor.
