Ofiste masanızın karşısındaki kişinin sakız çiğnerken çıkardığı sesler... Ya da yan odadan gelen sürekli kalem tıkırtıları... Siz sakin sakin işinize bakarken, bazı sesler aniden içinizdeki volkanı patlatıyor, değil mi? İşte o anlarda kendinizi tutamayıp tepki veriyorsanız, yalnız değilsiniz.
Aslında bu durumun bilimsel bir adı var: Misofoni. Yani "ses nefreti" olarak çevrilebilecek bu durum, bazı insanlarda belirli seslere karşı aşırı duyarlılık ve tahammülsüzlük anlamına geliyor. Peki neden bazı sesler sadece bazılarımızı çıldırtıyor?
Beyniniz Farklı İşliyor Olabilir
Araştırmalar gösteriyor ki misofonisi olan bireylerin beyinleri, bu "tetikleyici" seslere karşı farklı tepkiler veriyor. Normalde insan beyni, rutin sesleri filtreleyebilirken, misofonisi olanlarda bu filtre mekanizması pek işlemiyor. Hani bazı yazılımların spam filtresi gibi düşünün - işte onların beynindeki bu sistem biraz arızalı çalışıyor.
Newcastle Üniversitesi'nde yapılan bir çalışma gerçekten ilginç sonuçlar ortaya koymuş. Misofonisi olan katılımcıların beyin taramaları, tetikleyici sesler duyduklarında anterior insular korteks adı verilen bölgelerinde aşırı aktivite olduğunu göstermiş. Bu bölge, duygusal işlemlerden ve iç organlardan gelen sinyallerin değerlendirilmesinden sorumlu.
İşte Sizi Ele Veren 5 İşaret
- Çiğneme sesleri sizi ofisten kaçırıyorsa - Özellikle ağız şapırdatma, sakız çiğneme veya yüksek sesle yemek yeme sesleri...
- Kalemle oynama sesleri konsantrasyonunuzu bozuyorsa - Tık tık tık... O ses geldiğinde artık hiçbir şey düşünemiyorsanız...
- Burun çekme veya öksürük sesleri sinirlerinizi hoplatıyorsa - Sürekli tekrarlanan bu sesler zamanla dayanılmaz hale geliyor...
- Nefes alma sesleri dikkatinizi dağıtıyorsa - Normalde farkında bile olmadığınız sesler anormal derecede rahatsız edici geliyorsa...
- Bu seslere fiziksel tepki veriyorsanız - Kalp atışlarınız hızlanıyorsa, terliyorsanız veya kaslarınız geriliyorsa...
Aslında düşününce komik değil mi? Aynı ses bir kişiye hiçbir şey ifade etmezken, diğerinde iç savaş başlatabiliyor. Sanki beyninizdeki alarm sistemi yanlış seslere tepki veriyor gibi.
Peki Bu Durumla Nasıl Başa Çıkılır?
Öncelikle şunu söyleyelim: Misofoni bir karakter zayıflığı değil, nörolojik bir durum. Yani "Aman canım, biraz sabret!" diyenlere kulak asmayın. Beyniniz gerçekten farklı çalışıyor.
- Farkındalık geliştirin - Hangi seslerin sizi tetiklediğini bilmek, durumu yönetmenin ilk adımı.
- Kaçış planları yapın - Tetikleyici seslerin olduğu ortamlardan uzaklaşmak için stratejiler geliştirin.
- Beyaz gürültüden faydalanın - Fan sesi, yağmur sesi veya özel uygulamalardaki beyaz gürültüler rahatlatıcı olabilir.
- Terapi desteği alın - Bilişsel davranışçı terapi ve tinnitus retraining therapy gibi yöntemler işe yarayabilir.
Son bir not: Eğer bu sesler hayat kalitenizi ciddi şekilde etkiliyorsa, bir uzmana danışmaktan çekinmeyin. Unutmayın, siz "aşırı hassas" biri değilsiniz - sadece beyniniz biraz farklı işliyor. Ve aslında bu, dünyayı daha farklı deneyimlemenizi sağlayan bir özellik de olabilir.
Belki de bu "aşırı duyarlılık", aslında etrafınızdaki detayları daha iyi fark etmenizi sağlayan bir süper güçtür - sadece nasıl yöneteceğinizi öğrenmeniz gerekiyor!
