Bir fincan kahvenin yanında dertleşmek gibisi yoktur, değil mi? Peki ya karşınızda sizi dinleyen bir algoritma olsaydı? Son dönemde ChatGPT ve benzeri yapay zeka sohbet robotları, psikolojik destek konusunda adeta bir çığır açtığını iddia ediyor. Ancak işin aslı hiç de öyle değil.
Dinler Evet, Ama Hissetmez
Şu anki teknolojiyle, yapay zeka sistemleri söylediklerinizi analiz edebilir, hatta mantıklı yanıtlar verebilir. Fakat bir insan terapistin o sıcak bakışı, ses tonundaki o naif titreme ya da tam vaktinde gelen o "anladım" ifadesi... Bunlar kodlara sığmayacak incelikte detaylar.
Üstelik:
- Yapay zeka empati yapamaz, sadece empati taklidi yapar
- Gerçek bir terapist gibi seans sonrası aklınızda kalan o dönüştürücü cümleleri kuramaz
- Bedensel tepkilerinizi (terleme, titreme vs.) okuyamaz
Kritik Bir Detay: Bağlanma Meselesi
Terapide iyileşmenin en önemli faktörlerinden biri, hasta ile terapist arasındaki o "güvenli bağ"dır. Yapay zekayla böyle bir bağ kurulabilir mi? Cevap çok net: Hayır. Çünkü gerçek bir insanın varlığı, dokunuşu ve enerjisi olmadan bu mümkün değil.
Düşünsenize, acılarınızı anlattığınız varlık aslında bir sunucuda çalışan bir kod yığını. Ne kadar rahatsız edici değil mi?
Tehlikenin Farkında mısınız?
Psikiyatrist Dr. Selin Öztürk'ün dediği gibi: "Yapay zeka destek sistemleri, acil durumlarda geçici çözüm olabilir ama asla bir uzmanın yerini tutamaz." Özellikle depresyon, anksiyete gibi ciddi ruhsal sorunlarda yanlış yönlendirmeler hayati riskler doğurabilir.
Peki ne yapmalı?
- Yapay zeka sohbetlerini sadece ilk adım olarak kullanın
- Uzun vadeli çözümler için mutlaka uzmanlara başvurun
- Duygusal bağ kurmanın insanlarla mümkün olduğunu unutmayın
Sonuç olarak, teknoloji harika bir tamamlayıcı olabilir ama asla insan sıcaklığının yerini alamaz. Tıpkı sanal bir gülümsemenin gerçeğinin yerini tutamayacağı gibi...
