Her yıl 31 Ekim'de dünyanın dört bir yanında kutlanan o meşhur festival... Cadılar Bayramı dediğimizde aklımıza hemen korkunç kostümler, balkabağı fenerler ve "şeker mi şaka mı" çığlıkları geliyor. Peki ama bu kadar popüler olan bu günün arkasında yatan gerçek hikaye nedir? Gelin birlikte bu büyüleyici yolculuğa çıkalım.
Kökleri Binlerce Yıl Öncesine Dayanan Bir Gelenek
Aslında işin aslı şu: Cadılar Bayramı'nın temelleri tam 2.000 yıl öncesine, Kelt kültürüne dayanıyor. Keltler için 31 Ekim, yazın bitişi ve kışın başlangıcını simgeleyen Samhain festivalinin kutlandığı gündü. İnanışa göre o gece, ölüler dünyası ile yaşayanlar dünyası arasındaki sınırlar inceliyordu. Hayaletlerin dünyamıza geçiş yapabildiği o özel gecede insanlar, kötü ruhlardan korunmak için ateşler yakıyor ve kostümler giyiyorlardı.
Romalılar işgal ettikleri Kelt topraklarına kendi geleneklerini de getirdiler - ki bu da meselenin daha da karışmasına neden oldu. Sonrasında Hristiyanlık yayıldıkça, kilise bu pagan festivalini kendi çatısı altına almaya karar verdi. 7. yüzyılda Papa IV. Boniface, 1 Kasım'ı "Azizler Günü" (All Saints' Day) ilan etti. İşte o "Halloween" kelimesi de buradan geliyor - "All Hallows' Eve" yani "Kutsallar Gecesi"nin kısaltılmış hali.
Modern Kutlamaların Doğuşu
19. yüzyılda İrlanda'dan Amerika'ya göçenler, bu geleneği beraberinde taşıdılar. Ve böylece Cadılar Bayramı, Amerika'da bugün bildiğimiz haline evrilmeye başladı. O "şeker mi şaka mı" geleneği mesela - aslında Orta Çağ Avrupası'ndaki "ruh kekleri" ritüelinden geliyor. Fakirler, varlıklı ailelerin kapılarını çalarak onlar için dua karşılığında yiyecek istiyorlardı.
Balkabağı oymak da ilginç bir hikayeye sahip. Efsaneye göre İrlanda'da yaşayan cimri Jack adında bir adam, şeytanı defalarca kandırmayı başarmış. Öldüğünde ne cennete ne de cehenneme kabul edilince, karanlıkta yolunu aydınlatması için ona yanan bir kömür parçası verilmiş. Jack de bunu bir turbun içine koymuş - ve böylece "Jack'in feneri" doğmuş. Amerika'ya göçen İrlandalılar turbun yerine balkabağı kullanmaya başlamışlar.
Günümüzde Cadılar Bayramı
Bugün Cadılar Bayramı artık dini bir anlamdan çıkıp eğlence odaklı bir kutlamaya dönüştü. Çocuklar korkunç kostümler giyerek kapı kapı dolaşıyor, evler balkabağı fenerleri ve hayalet süsleriyle donatılıyor, korku filmi maratonları yapılıyor. Amerika'da yetişkinler için de büyük partiler düzenleniyor - ki bu partiler milyarlarca dolarlık bir endüstri haline geldi.
Aslında düşününce ilginç değil mi? Binlerce yıl önce kötü ruhlardan korunmak için başlayan bir gelenek, bugün dünyanın en sevilen eğlence festivallerinden birine dönüştü. Her ne kadar Türkiye'de geleneksel olarak kutlanmasa da, son yıllarda özellikle büyük şehirlerdeki gençler arasında popülerlik kazandığını söyleyebiliriz.
Peki siz bu korku dolu festivale nasıl bakıyorsunuz? Sadece batı kültürünün bir dayatması mı yoksa eğlenceli bir kültür alışverişi mi? Bir düşünün derim - çünkü cevap sandığınızdan daha karmaşık olabilir.
