Türk edebiyatının en sevilen ve en çok okunan şairlerinden biri olan Cemal Süreya, şiirleri ve unutulmaz sözleriyle günümüzde de etkisini sürdürüyor. Eserleri kadar ilginç hayat hikayesiyle de dikkat çeken usta şairi yakından tanıyalım.
Cemal Süreya'nın Hayat Hikayesi ve Edebi Yolculuğu
Asıl adı Cemalettin Seber olan şair, 1931 yılında dünyaya geldi. Henüz çocuk yaşlardayken ailesiyle birlikte göç etmek zorunda kalan Süreya, bu dönemde annesini genç yaşta kaybetti. Babasının makinist olması nedeniyle sık sık evden uzak kalması ve üvey annesinden yeterli sevgi görememesi, onun çocukluk yıllarını zorlaştırdı.
Mutluluk bulabildiği tek yer, amcası Memo ve babaannesinin yanıydı. Amcasının desteğiyle okula başlamadan okuma yazma öğrenen Süreya, eline geçen her kitabı okuyarak küçük yaşlarda edebiyat sevgisi geliştirdi. 1944 yılında gizlice girdiği parasız yatılı sınavını kazanarak Bilecik Ortaokulu'na başladı. Lise eğitimini ise Haydar Paşa Lisesi'nde yine parasız yatılı olarak tamamladı.
Lise yıllarında yazmaya başlayan Süreya'nın ilk şiir denemeleri bu döneme rastlar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi'ni kazandıktan sonra şiire daha da ağırlık verdi ve kendi tarzını geliştirdi. İlk kez yayımlanan şiirleri de üniversite yıllarında okurlarla buluştu.
Edebi Kişiliği ve Sanat Anlayışı
Cemal Süreya, İkinci Yeni akımının önemli temsilcileri arasında yer alır. Lise yıllarında aruz ölçüsüyle yazdığı ilk şiirlerinden sonra, 1953'te Mülkiye Dergisi'nde yayımlanan "Şarkısı-Beyaz" adlı şiiriyle edebiyat dünyasında tanındı.
Kendine özgü bir dil ve üslup geliştiren Süreya, şiirlerinde aşk, tutku ve toplumsal değerleri işledi. Muhalif duruşunu sanatından hiç ödün vermeden sürdürdü. Şiirleri o kadar sevildi ki, beş şiiri bestelendi ve sözleri çeşitli filmlerde, romanlarda kullanıldı.
Edebiyat dünyasında sadece şair kimliğiyle değil, düzyazıları ve denemeleriyle de öne çıktı. Yazmak onun için bir tutkuydu, öyle ki dergi çıkarmak için memuriyet görevinden bile istifa etti.
Önemli Eserleri ve Unutulmaz Sözleri
Cemal Süreya'nın edebiyat dünyasına kazandırdığı eserler şunlardır:
Şiir Kitapları:
Üvercinka (1958)
Göçebe (1965)
Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)
Uçurumda Açan (1984)
Sıcak Nal (1988)
Güz Bitiği (1988)
Sevda Sözleri (1990)
Düzyazı ve Denemeleri:
Şapkam Dolu Çiçekle (1976)
Günübirlikler (1982)
Günler (1991)
Aydınlık Yazıları/Paçal (1992)
Folklor Şiire Düşman (1992)
Papirüs'den Başyazılar (1992)
Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (1993)
Unutulmaz Sözlerinden Bazıları:
"Öyle büyümüş ki içimizdeki yalnızlık. Sevilmeyi beklerken, beklemeyi sevmişiz."
"Biz kırıldık daha da kırılırız. Kimse dokunamaz bizim suçsuzluğumuza."
"Sert rüzgârlar karanlık geceleri severmiş ya, aynı ben seni öyle seviyorum."
"Sen bakma bu kadar hüzünlü şeyler yazdığıma, ben çok gülerim. Ve gülerken hiç kimse yalan olduğunu anlamaz."
Dört evlilik yapan ve hayatı boyunca insani değerleri ön planda tutan Cemal Süreya, 9 Ocak 1990 tarihinde hayata veda etti. Ancak eserleri ve sözleriyle Türk edebiyatında ölümsüzleşti.
