İkmal Kelimesinin Anlamı ve Kullanım Alanları
Türkçede pek çok farklı alanda kullanılan ikmal kelimesi, Arapça kökenli bir sözcük olarak dilimizde yer edinmiştir. Türk Dil Kurumu'na göre ikmal, eksik bir şeyi tamamlama, daha iyi duruma getirme ve bütünleme anlamlarına gelmektedir.
Askeri ve Denizcilikte İkmal
İkmal kavramı askeri alanda sıklıkla kullanılmaktadır. Askeri terminolojide ikmal yardımı, orduya yiyecek, giyecek, silah ve cephane gibi temel ihtiyaçların sağlanması anlamına gelir. Bu ihtiyaçları karşılayan askeri birim ise ikmal sınırı olarak adlandırılır.
Denizcilik alanında da ikmal terimi önemli bir yer tutar. Denize açılan gemilerde yolcuların ve mürettebatın ihtiyaçlarının karşılanması işlemi ikmal olarak tanımlanır.
Edebiyatta İkmal Kavramı
Edebiyat alanında ikmal, oldukça özgün bir teknik olarak karşımıza çıkar. Edebiyatta ikmal, bir dizenin anlamının tamamlanması için sonuna başka bir dize eklenmesi işlemidir. Bu teknik sayesinde şiirlerde anlam bütünlüğü sağlanır ve dize daha etkileyici hale getirilir.
İkmal tekniğinin kökeni Arapça kemal kelimesine dayanır. Kemal, bir şeyin olgunluğa ermesi anlamını taşırken, ikmal ise bir şeyin bitirilmesi ve tamamlanması manasına gelir.
Eğitimde İkmal Sınavı
İkmal kelimesi eğitim alanında da kullanılmaktadır. Öğrencilerin kaldıkları dersler için girdikleri sınavlar ikmal sınavı olarak adlandırılır. Günümüzde bu sınavlar daha çok bütünleme sınavı olarak bilinmektedir.
Edebiyatta İkmal Örnekleri
Edebiyatta ikmal tekniğine dair en belirgin örnekler şiirlerde görülmektedir. İkmal uygulamasında her iki cümlenin öznesi genellikle aynıdır ve anlam bir sonraki dizeyle tamamlanır.
Ünlü divan şairi Nabî'nin şu beyiti edebiyatta ikmal için mükemmel bir örnek teşkil eder:
Merd olan kizbe tenezzül etmez
Zillet-i kizbe tahammül etmez
Bu beyitte ilk dizede merd olanın yalana tenezzül etmeyeceği belirtilirken, ikinci dizede yalanın zilletine tahammül edemeyeceği vurgulanarak anlam tamamlanmıştır.
İkmal Tekniğinin Özellikleri
Edebiyatta ikmal tekniğinin başlıca özellikleri şunlardır:
- Bir dizenin anlamını tamamlamak için kullanılır
- Genellikle aynı özne üzerinden ilerler
- Şiirde anlam bütünlüğü sağlar
- Arapça kökenli bir edebi tekniktir
- Divan edebiyatında sıklıkla kullanılmıştır
İkmal kavramı günlük hayatta nadiren karşımıza çıksa da, edebi metinlerde ve özellikle klasik Türk şiirinde önemli bir yere sahiptir. Bu teknik, şiirin anlam derinliğini artıran ve okuyucuda daha kalıcı izler bırakan bir yöntem olarak edebiyat tarihindeki yerini korumaktadır.
