Türk tasavvuf edebiyatının önemli isimlerinden Muhyiddin Abdal, hakkında sınırlı bilgi bulunan ancak eserleriyle günümüze kadar ulaşmayı başaran bir şair ve mutasavvıf olarak karşımıza çıkıyor.
Muhyiddin Abdal'ın Hayatı ve Edebi Kişiliği
Aslen Aydınlı olan Muhyiddin Abdal, daha sonra Edirne ve Bulgaristan'a yerleşmiş ve 15. yüzyılın sonları ile 16. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Hayatına dair detaylar oldukça kısıtlı olan şairin doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemektedir.
Şairin mezarı ve türbesi, Edirne'nin Lalapaşa ilçesine bağlı Vaysal ve Hacıdânişment köyleri arasında yer alan Muhittin Baba Tepesi'nde bulunmaktadır. Alevi-Bektaşi mezhebine mensup olan Muhyiddin Abdal'ın şiirlerinde ve tasavvuf anlayışında bu inancın derin izlerini görmek mümkündür.
Eserleri ve Edebi Özellikleri
Muhyiddin Abdal, kendi döneminin en önemli Kalenderî Bektaşî şairlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Hurufi anlayışa bağlı kalarak hece vezniyle yazdığı şiirleri bulunmaktadır. Eserlerinde Balım Sultan, Hacı Bektaş-ı Veli ve Otman Baba gibi mutasavvıflardan etkilendiği görülür.
Şairin sözlü edebiyat ürünlerinden oluşan şiirleri "Muhyiddîn Abdal Dîvânı" adlı eserde bir araya getirilmiştir. Eserlerinde Arapça ve Farsça kelimelere sıkça yer veren şair, özellikle Alevi-Bektaşi çevreler tarafından ilgiyle okunmaya devam etmektedir.
Öne Çıkan Şiirleri ve Sözleri
Muhyiddin Abdal'ın döneminde dilden dile dolaşan ve günümüze kadar ulaşan bazı önemli şiirleri şunlardır:
Şükür Allah Aşkına şiirinde şair, tasavvufi duygularını şu mısralarla ifade eder:
"Şükür elhamdülillah
Kara sakal ağardı
Gördüm dağlar başında
Ağarıp kar yağardı"
Ariflerin Sohbeti adlı şiirinde ise tasavvufi sohbetlerin önemini vurgular:
"Ariflerin sohbeti candan olur
Küfür gider Lutf-u imandan olur
Tarikatta taatin temiz kılan
Kendi ümmet, tarıkı dinden olur"
Acep Dosttan Bize Nazar Olamı şiirinde ilahi aşkı ve dostluğu konu alır:
"Acep dosttan bize nazar olamı
Dost ile usulca pazar olamı
Gönül diyarına hükmün yürüten
Gönülden günüle gezer ulamı"
Muhyiddin Abdal'ın eserleri, Türk tasavvuf edebiyatının önemli mirasları arasında yer almakta ve özellikle Bektaşi kültürü içinde değerini korumaya devam etmektedir.
